ABD Hava Kuvvetleri, 2026 mali yılı bütçesi kapsamında A-10 Thunderbolt II uçaklarının tamamını emekliye ayırma ve E-7 Wedgetail programını iptal etme planlarını duyurdu. Bu kararlar, kuvvet yapısında köklü bir modernizasyon ve savunma kaynaklarının yeniden tahsis edilmesini hedefleyen geniş kapsamlı bir stratejinin parçası olarak öne çıkıyor.
Uzlaşı yasasıyla birlikte onaylanması halinde toplamda 249,5 milyar dolarlık bir bütçe öngörülüyor; bu da 2025 yılına göre %17,2’lik bir artış anlamına geliyor. Plan, 340 uçağın hizmet dışı bırakılmasını içeriyor ki bu, son yıllardaki en büyük emeklilik dalgası olacak. En dikkat çeken kararlardan biri ise 162 adet kalan A-10 Warthog’un tamamen envanterden çıkarılması. Bu adımla, 50 yılı aşkın süredir yakın hava desteğinin temel taşı olan A-10’ların dönemi kapanıyor.
Uzun süredir Kongre ve sahadaki komutanlar tarafından emekliye ayrılmasına direnilen A-10’ların bu hızda emekli edilmesi, artık önceliğin yakın hava desteğinden çok büyük güçlerle mücadele ve çok alanlı harekât kabiliyetlerine verildiğini gösteriyor. A-10’ların yanı sıra, birçok F-15E, F-16C, EC-130H ve bir adet B-1 Lancer da envanterden çıkarılacak.
Ancak en tartışmalı karar, Boeing üretimi E-7 Wedgetail programının aniden iptal edilmesi oldu. E-3 AWACS uçaklarının yerine geçmesi planlanan E-7’nin birim maliyeti 724 milyon dolara yükselince ve düşman hava sahasında hayatta kalabilirliği sorgulanınca Pentagon bu programdan vazgeçti. Bunun yerine, uzay tabanlı takip sistemleri ve daha fazla E-2D Hawkeye uçağı ile görevlerin sürdürülmesi hedefleniyor.
Tüm bu kesintilere rağmen, yeni nesil sistemlere yapılan yatırımlar artıyor. B-21 Raider hayalet bombardıman uçağına toplamda 10 milyar doları aşkın kaynak ayrılırken, Sentinel kıtalararası balistik füze (ICBM) ve insansız savaş uçağı (CCA) projeleri de önemli bütçelerle desteklenecek.
Bütçedeki en büyük sürprizlerden biri ise F-35 programına yapılan kesinti oldu. 2025’te 44 adet alınan F-35A sayısı 2026’da 24’e düşürülecek. Bu karar, filo büyütmekten çok mevcut uçakların bakım ve modernizasyonuna (özellikle Block 4 yükseltmeleri) öncelik verileceğini gösteriyor.
Daha önce üretimi durdurulacağı belirtilen F-15EX Eagle II için ise yeni bir destek söz konusu. Hava Kuvvetleri 2026’da bu uçaktan 21 adet almayı planlıyor. Öte yandan, Yeni Nesil Hava Üstünlüğü (NGAD) programı kapsamında geliştirilen F-47 savaş uçağının Ar-Ge bütçesi 3,5 milyar dolara kadar çıkarılabilir.
Geçmişte başarısız testlerle rafa kaldırıldığı düşünülen hipersonik AGM-183A ARRW füzesi de sürpriz bir şekilde bütçeye geri döndü. Bu sistem için 387 milyon dolarlık kaynak ayrıldı.
Tüm bu gelişmeler, Hava Kuvvetleri’nin 21. yüzyıl savaşlarına uygun yeni bir yapıya geçme arzusunu açıkça ortaya koyuyor. Ancak bazı sorular da beraberinde geliyor: Kongre, A-10 gibi sembolleşmiş uçakların emekli edilmesini kabul edecek mi? Uzay tabanlı çözümler, kanıtlanmış hava platformlarının yerini gerçekten alabilir mi? Ve F-35 alımlarındaki büyük kesinti, kısa vadede hazırlık seviyesini olumsuz etkiler mi?
Bu vizyonun hayata geçip geçmeyeceği, önümüzdeki aylarda Kongre’de verilecek kararlarla belli olacak. ABD Hava Kuvvetleri ya köklü bir dönüşüme imza atacak ya da bu cesur plan, siyasi çekişmelere takılıp rafa kalkacak.
