Türkiye’nin havacılık ve savunma sanayiindeki millîleşme hamlelerine öncülük eden TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI), ülkemizin ilk özgün turbofan motoru olan TEI-TF6000’ü geliştirme sürecinde önemli bir eşiği geride bırakıyor. 6000 lbf seviyesinde kuru itki gücü sunan bu motor, hem insanlı hem de insansız hava platformları için kritik bir güç kaynağı olarak konumlandırılıyor.
TEI-TF6000 yalnızca teknik bir ürün değil; aynı zamanda Millî Muharip Uçak KAAN’ın motor altyapısı için bir teknoloji kazanım ve test platformu olma özelliği taşıyor. Art yakıcı entegre edilebilir yapısı sayesinde motor, art yakıcıyla daha yüksek itki üretme kapasitesine ulaşabiliyor.
Çok Yönlü Kullanım Alanları
TEI-TF6000’in çekirdek motor mimarisi sayesinde farklı varyantları, geniş bir yelpazedeki millî platformlara uyarlanabilir olacak. Bu platformlar arasında:
- İnsanlı ve insansız savaş uçakları,
- İş jetleri,
- Bölgesel yolcu uçakları,
- 10 ton kalkış ağırlığına sahip sivil ve askeri helikopterler,
- Hücumbotlar,
- Enerji üretim santralleri yer alıyor.
Bu sayede Türkiye, sadece bir savaş uçağı motoru değil, aynı zamanda çok platformlu motor teknolojisi geliştirme yeteneğine de kavuşmuş olacak.
Yerli Teknoloji ve Sanayii Ekosistemine Katkı
TEI-TF6000 projesi kapsamında; aksesuar alt sistemleri, fan modülü, değişken sabit kanatlı kompresör, akış karıştırıcılı egzoz ve art yakıcı gibi karmaşık bileşenlerin tasarımı, üretimi ve entegrasyonu tamamen yerli kaynaklarla gerçekleştiriliyor. Bu da Türkiye’nin havacılık motor teknolojilerinde dışa bağımlılığını azaltarak, stratejik otonomi yolculuğunda önemli bir adımı temsil ediyor.
Ayrıca proje, yerli yan sanayi firmaları için yüksek katma değerli üretim fırsatları sunarken, motor teknolojileri alanında uzmanlaşmış insan kaynağının yetişmesine de zemin hazırlıyor.
Teknik Özellikler
- Kuru itki: 6.000 lbf
- Boyutlar: 860 x 1100 x 2250 mm
- By-pass oranı: 1,08
- Özgül yakıt tüketimi: 0,70 (lbf/lbs.h)
- Fan: 2 kademeli eksenel
- Kompresör: 6 kademeli eksenel
- Türbin: 1 kademeli yüksek basınç – 1 kademeli alçak basınç
- Yanma odası: Akış tipi
TEI-TF6000, Türkiye’nin motor teknolojilerinde geldiği noktayı göstermesi bakımından yalnızca teknik değil, stratejik bir başarı örneği olarak öne çıkıyor. Bu projeyle birlikte Türkiye, havacılık motorları alanında da küresel rekabete hazırlanırken, KAAN gibi geleceğin platformlarına güç verecek altyapıyı da millî imkânlarla şekillendiriyor.
