Pakistan’ın en yeni savaş uçağı olan JF-17 Block III, İngiltere’de RAF Fairford Üssü’nde düzenlenen Royal International Air Tattoo (RIAT) 2025 etkinliğinde Avrupa’da ilk kez sergilendi. Bu tarihi statik sergi, Pakistan’ın bu platformu küresel savunma pazarında rekabetçi bir ihracat ürünü olarak konumlandırma niyetini açıkça ortaya koydu. Pakistan Hava Kuvvetleri’ne (PAF) bağlı 8. Filoya ait iki adet JF-17C Block III uçağı, bir IL-78 havadan yakıt ikmal uçağı ve bir C-130E Hercules nakliye uçağı eşliğinde tanıtılarak, ülkenin uluslararası askeri operasyon kabiliyeti gözler önüne serildi.
JF-17C Block III, Pakistan Aeronautical Complex (PAC) ile Çin’in Chengdu Aircraft Corporation firması tarafından ortak geliştirilen çok rollü Thunder savaş uçağının en gelişmiş ve ihracata yönelik versiyonudur. Bu yeni varyant, platformu 4.5 nesil savaş uçağı sınıfına taşımakta ve F-16 ile Çin’in J-10C gibi uçaklarına karşı güçlü bir alternatif sunmaktadır. Block III, gelişmiş aviyonikler, modüler görev sistemleri ve performans artışları ile hem yerli hem de yabancı müşterilere hitap edecek şekilde tasarlandı.
Uçağın en önemli yeniliklerinden biri, Pakistan yapımı bir savaş uçağında ilk kez kullanılan KLJ-7A Aktif Elektronik Taramalı Dizi (AESA) radar sistemidir. Bu radar sayesinde uçak, üstün hedef tespiti, elektronik karşı önlem dirençleri (ECCM) ve aynı anda birden fazla hedefi takip edip angaje olabilme kapasitesine kavuştu. Kokpitte geniş alanlı çok fonksiyonlu ekran, tamamen dijital uçuş kontrol sistemi (fly-by-wire), kaska monteli nişangâh ve gelişmiş elektronik harp (EW) sistemleri bulunuyor. Tüm bu özellikler, pilotun etkinliğini ve hayatta kalma şansını artırmayı amaçlıyor.
JF-17C Block III, daha fazla itiş gücü ve verimlilik sunan RD-93MA motoruyla çalışıyor. RIAT 2025’te sergilenen uçaklar, Çin yapımı gelişmiş mühimmatlarla donatılmıştı. Bunlar arasında PL-10 kızılötesi güdümlü kısa menzilli hava-hava füzeleri ve görüş ötesi menzile sahip PL-15E füzeleri bulunuyordu. Her ne kadar PL-15E ihracat versiyonu olsa da, sahip olduğu uzun menzil ve BVR kabiliyetleriyle birçok Batılı sisteme rakip.
Savaş kabiliyetini daha da artırmak amacıyla JF-17C Block III, kızılötesi arama-takip (IRST), elektronik karşı önlem (ECM) ve güvenli veri bağlantı sistemleri gibi çeşitli hassas güdümlü mühimmat ve sensörleri destekliyor. AESA radar sistemi, elektronik harp yoğun ortamlarda çoklu hedef takibi sağlayarak bu uçağı modern çatışma sahaları için ideal hale getiriyor.
Uluslararası alanda Block III, şimdiden büyük bir ihracat başarısı elde etti. Pakistan, kısa süre önce Azerbaycan ile 40 adetlik bir satış anlaşması yaparak 4,6 milyar dolarlık tarihinin en büyük savunma ihracat sözleşmesini imzaladı. Önceki JF-17 varyantları hâlihazırda Myanmar, Nijerya ve Gana gibi ülkelerde hizmet veriyor. Block III’e ise Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya’da ilgi artmakta. Uçağın uygun maliyeti, gelişmiş özellikleri ve siyasi esnekliği, Batılı sistemleri temin etmekte zorlanan ülkeler için cazip bir seçenek oluşturuyor.
Son on yılda Pakistan’ın havacılık sanayii büyük bir dönüşüm yaşadı. Önceleri yalnızca montaj ve bakım faaliyetleri yürüten PAC Kamra, bugün tasarımdan üretime, ihracattan teknik destek altyapısına kadar entegre bir savunma havacılığı ekosistemi oluşturdu. JF-17 Thunder programı bu dönüşümde kilit bir rol oynadı. Pakistan’ın Batılı tedarikçilere olan bağımlılığını azaltarak yerli mühendislik kapasitesini artırdı ve yeni nesil savunma uzmanlarını yetiştirdi. Günümüzde aviyonik geliştirme, görev bilgisayarı üretimi, veri bağlantı sistemleri ve yapısal bileşenler tamamen yerli olarak üretilebiliyor.
JF-17 Block III’ün RIAT 2025’te sergilenmesi, Pakistan’ın savunma ihracatında yeni pazarlara açılma hedefinin stratejik bir adımı oldu. Bu etkinlik, uçağın teknik olgunluğunu gösterirken, aynı zamanda NATO sistemlerinin hâkim olduğu pazarlara güçlü bir alternatif sundu. Pakistan’ın mesajı netti: JF-17 artık sadece düşük maliyetli bir seçenek değil, aynı zamanda küresel sahnede iddialı ve yetenekli bir oyuncu.
ChatGPT’ye sor
