Dünyanın en büyük nadir toprak elementi üreticisi olan Çin, ABD ile süregelen ticaret gerilimleri kapsamında stratejik bir hamleyle bu minerallerin ihracatına yönelik sınırlamaları artırdı. Bu adım, Batılı savunma sanayii firmalarını ciddi bir darboğaza sürükledi.
Savunma teknolojilerinin temelini oluşturan nadir toprak elementlerinin yaklaşık %90’ını karşılayan Çin’in aldığı bu karar, 80 binden fazla askeri sistem bileşenini doğrudan etkiliyor. Wall Street Journal’ın aktardığına göre, bu kısıtlamalar ABD’nin savunma tedarik zincirinde önemli gecikmelere neden oldu. Pek çok üretici sipariş teslimatlarını en az iki ay ertelemek zorunda kalırken, firmalar ihtiyaç duydukları mineralleri temin edebilmek adına yeni tedarik kaynakları arayışına yönelmiş durumda.
Askeri Sistemlerde Alarm Zilleri
Kısıtlamaların en çok etkilediği alanların başında insansız hava aracı (İHA) üreticileri geliyor. Bununla birlikte, radar sistemlerinden füze güdümüne, uydu iletişim altyapısından gece görüş sistemlerine kadar birçok gelişmiş savunma donanımı, bu nadir minerallere doğrudan bağlı.
Özellikle galyum elementi, savaş uçaklarında kullanılan aktif faz dizili radarlar ve elektronik harp sistemlerinde görev yapan galyum nitrat (GaN) çiplerinin üretiminde kritik bir rol üstleniyor. Bu çipler, F-35 savaş uçağı ve THAAD füze savunma sistemi gibi platformların yüksek performansında belirleyici konumda.
Pentagon’un envanterindeki silah sistemlerinde yer alan 80 binden fazla parça, bu stratejik minerallere bağımlı. Konuya dair değerlendirmede bulunan Phoenix Tailings CEO’su Nicholas Myers, “Büyük savunma sanayi firmaları, Pekin’e olan bağımlılığın ne denli kırılgan bir durum yarattığını artık net bir şekilde görüyor” dedi.
Kritik Uyarı: Alternatif Kaynak Şart
Çin’in nadir element ihracatında uyguladığı yeni kısıtlamalar, ABD savunma sanayiinde yapısal zayıflıkları da açığa çıkarmış durumda. Tedarik zincirinde alternatif üretici ülkelerin bulunamaması halinde, pek çok savunma projesinde kesintiler yaşanması kaçınılmaz görünüyor.
