22 Ağustos 2025’te, NATO Müttefik Komuta Dönüşümü (Allied Command Transformation), ortaya çıkan sahadaki tehditlere hızlı ve uygulanabilir çözümler sunmayı hedefleyen NATO İnovasyon Yarışması (NATO Innovation Challenge) sonuçlarını paylaştı. Ukrayna’daki toplu glide bomb saldırıları ve fiber optik FPV dronların yaygınlaşması ışığında, program fikirleri kısa sürede sahada kullanılabilir sistemlere dönüştürmeyi amaçlıyor ve maliyet etkinliği, ölçeklenebilirlik ile sahadaki kullanılabilirliği önceliklendiriyor.
2017’de kurulan İnovasyon Yarışması, start-up’lar, araştırma kurumları ve savunma şirketlerini bir araya getirerek Müttefik kuvvetler tarafından tanımlanan operasyonel sorunlara çözüm geliştirmeye odaklanıyor. 2025’in bahar aylarında düzenlenen on beşinci yarışma, Ukrayna’da yoğun olarak kullanılan ve geleneksel hava savunmasını aşabilen glide bomblara odaklandı. Fransız şirketi Alta Ares’in kazanan çözümü, görsel, akustik ve radar verilerini birleştiren yapay zekâ destekli bir tespit sistemi sunuyor ve tehditleri erken belirleyip otomatik savunma tepkileri başlatabiliyor. Prototipler, haftalar içinde Fransa’da yapılan ortak testlerle sahada uygulanabilirlik açısından doğrulandı.
Birkaç ay sonra Tallinn’de düzenlenen on altıncı yarışma ise fiber optik FPV dronlarına odaklandı. Bu dronlar, elektronik karıştırmaya dirençli, yüksek manevra kabiliyetine sahip ve hassas saldırılar yapabilen platformlar. 162 başvurunun yapıldığı yarışmada kazanan KMB Telematics, ticari bileşenlerden modüler radar sistemleri geliştirdi. İkinci ve üçüncü olanlar Sentradel ve Ukrayna’nın DONS ekibi oldu; her ikisi de sahada hızlıca konuşlandırılabilecek düşük maliyetli, esnek çözümler sundu.
Bu projeler, NATO’nun inovasyon yaklaşımında ileri teknolojiyi saha uygulanabilirliğiyle dengeleyen yeni bir kültürü temsil ediyor. Hafif, modüler ve maliyet etkin tasarımlar, mevcut kuvvet yapısına hızlı entegrasyon imkânı sunarken askerlerin kısa sürede kullanabileceği araçlar sağlıyor. Ukrayna deneyimlerinden elde edilen dersler, NATO’nun önceliklerini şekillendiriyor ve yeni tehditlere hızlı ve işbirlikçi bir yanıt verileceğinin mesajını güçlendiriyor.
NATO İnovasyon Yarışması artık sadece bir rekabet değil, operasyonel bir güçlendirici haline geldi. Müttefik Komuta Dönüşümü, JATEC, ulusal savunma bakanlıkları ve Ukraynalı ortaklarla iş birliği sayesinde yenilikler doğrudan sahadaki ihtiyaçlara bağlı olarak geliştiriliyor. 2025 çözümlerinin bazıları yıl sonundan önce aktif görevde konuşlandırılacak ve NATO’nun modern, yüksek yoğunluklu tehditlere karşı hızlı adaptasyon yeteneğini gösteriyor.
