Armasuisse sözcüsü, 6 Eylül 2025’te yaptığı açıklamada İsviçre’nin Lockheed Martin üretimi F-35A Lightning II uçaklarını teslim almaya 2027 ortasında başlayacağını teyit etti. İlk uçakların ABD’nin Fort Worth tesisinden geleceği, 2028’den itibaren ise Cameri (İtalya) hattından teslimatların devam edeceği belirtildi. Hükümet, F/A-18 Hornet filosu ömrünü doldurduğu için bu aşamadan sonra programı iptal etmenin artık gerçekçi olmadığını vurguluyor.
2022’de imzalanan sözleşme 36 adet F-35A için 6,035 milyar İsviçre frangı değerindeydi. Ancak ABD Dış Askeri Satış sistemi (FMS) üretim partilerine göre sabit fiyat garantisi sunmadığından toplam maliyetin 650 milyon ila 1,3 milyar frank arasında artabileceği ifade ediliyor. Bu durum, 2020’de referandumla kabul edilen 6 milyar franklık üst sınırın aşılabileceği endişesini doğurdu ve siyasi tartışmaları alevlendirdi.
Kamuoyunda fikirler bölünmüş durumda. Eski astronot Claude Nicollier gibi bazı isimler filonun 50 uçağa çıkarılmasını önerirken, bazı gruplar hava polisliğinin komşu ülkelere devredilmesini savunuyor. Savunma Bakanı Martin Pfister ise F-35’ten vazgeçmeden, sayı üzerinde esneklik tanıyarak bütçe sınırına uyum sağlanabileceğini belirtiyor.
İsviçre’nin seçtiği F-35A Block 4 standardı, gelişmiş silah entegrasyonu, daha güçlü veri füzyonu ve artırılmış işlem kapasitesi getiriyor. Ancak ABD Sayıştayı’nın (GAO) son raporu, motor ve soğutma sistemi modernizasyonlarındaki gecikmelere dikkat çekerek yeteneklerin kısa vadede sınırlı kalabileceği uyarısında bulundu.
F-35A; düşük radar izi, gelişmiş AESA radarı, EOTS hedefleme sistemi, 360° tehdit algılama sensörleri ve kaska entegre görüntüleme sistemiyle hem hava üstünlüğü hem de hassas taarruz görevlerinde öne çıkıyor. JDAM, SDB, AIM-120 AMRAAM ve AGM-88 HARM gibi geniş bir mühimmat yelpazesini taşıyabiliyor.
Sanayi tarafında, RUAG liderliğindeki RIGI projesi dört uçağın İsviçre’de monte edilmesini ve yaklaşık 500 milyon franklık ekonomik geri dönüş sağlamayı hedefliyor. Offset oranının sözleşme bedelinin %60’ına ulaşması bekleniyor, bu da bakım altyapısında özerklik ve istihdam açısından kritik görülüyor.
2027’deki ilk teslimatlar, İsviçre’nin F-35’i hava kuvvetlerinin omurgası haline getiren Avrupa ülkeleri arasına katılacağını ve NATO standartlarına daha sıkı entegre olacağını gösteriyor. Ancak bu tercih, gelecekteki GCAP ve FCAS gibi yeni nesil savaş uçağı programlarında yer alma esnekliğini kısmen sınırlayabilir.
