ABD ile Ukrayna arasında yürütülen müzakerelerde, Pentagon’a Ukrayna’nın savaş sahasında test edilmiş insansız hava aracı (İHA) teknolojilerine erişim sağlayacak kapsamlı bir iş birliği anlaşmasında ilerleme sağlandı. The Wall Street Journal’ın haberine göre, 3 Ekim’de duyurulan çerçeve anlaşma, Ukrayna’nın düşük maliyetli saldırı ve önleme dronları konusundaki bilgi birikiminin ABD savunma sistemlerine entegre edilmesini öngörüyor.
Anlaşma kapsamında Washington, Kiev’e telif hakkı ve maddi tazminat sağlayacak; ayrıca ABD topraklarında ortak üretim tesisleri kurulması da değerlendiriliyor. Beyaz Saray, bu süreci “sadece Ukrayna’yı silahlandırmak değil, savaş tecrübelerini Amerikan kuvvet planlamasına entegre etmek” olarak tanımlıyor.
Milyonlarca Dronluk Stratejik Pazar
Ukrayna, ABD’ye “milyonlarca” İHA satışı ve ortak üretimi için görüşmeler yürütüyor. Paket değerinin on milyarlarca dolar seviyesinde olabileceği belirtiliyor. Görüşmelerin odak noktası, birinci şahıs görüş (FPV) mühimmat dronları, uzun menzilli saldırı İHA’ları ve karşı-İHA önleyicileri.
Ukrayna’nın başarısının sırrı, tek bir platformdan ziyade; 3D baskı gövdeler, modüler savaş başlıkları, dijital bağlantılar ve hızlı yazılım güncellemelerini birleştiren esnek üretim ekosisteminde yatıyor. Bu sayede sahadaki veriler ışığında modeller güncelleniyor ve üretim süreleri birkaç güne kadar iniyor.
Güvenlik Standartları ve Ortak Üretim
Pentagon, anlaşmanın kritik koşulu olarak Çin menşeli elektronik bileşenlerin tasarımlardan çıkarılmasını talep ediyor. Bu süreç, ABD’deki üretim hatlarının güvenlik standartlarına uygun hale getirilmesi için zorunlu görülüyor. Ayrıca Ukrayna’nın fikri mülkiyet haklarının ABD merkezli yan kuruluşlara lisanslanması seçeneği de masada.
Bu girişimin, NATO’nun doğu kanadında geliştirilen “drone duvarı” (drone wall) projeleriyle de uyumlu olabileceği değerlendiriliyor.
Ortak Etki: Savaşın Deneyiminden Sanayiye
Anlaşma hayata geçerse, ABD Kara Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri düşük maliyetli, hızlı üretilebilen ve sahada güncellenebilir dron stoğuna sahip olacak. Ukrayna içinse bu, savaş döneminde büyüyen savunma sanayisini kalıcı hale getirme fırsatı anlamına geliyor.
Uzmanlara göre bu adım, Batı savunma sanayisinin “epizodik yardım” döneminden “kalıcı endüstriyel ortaklığa” geçtiğini gösteriyor ve Moskova’ya stratejik bir mesaj niteliği taşıyor.
