Japonya Savunma Bakanlığı, uçuş sırasında birbirleriyle haberleşip koordineli saldırı gerçekleştirebilecek yeni nesil gemisavar sistemleri üzerinde araştırma başlattı. Bakanlığın 2026 mali yılı için yaklaşık 200 milyon yenlik ilk bütçe talebi, güvenli haberleşme, karıştırma ortamında dayanıklılık ve görev güvenliği protokollerinin incelenmesini finanse edecek ve değerlendirmeler olumlu giderse pratik kullanım olasılığı 2029 mali yılı civarında değerlendiriliyor.
Çalışmanın merkezinde tek atışlı rehberlik modellerinin ötesine geçmek var: güdümlü mühimmat, sahte hedefler ve elektronik taarruz birimleri uçuşta bir ağ oluşturacak, sensör bilgilerini paylaşacak, hedef taktiklerine göre roller belirleyecek ve rota güncellemeleri yapacak. Her bir silah son aşamada hedef doğrulaması için kendi arayıcısını koruyacak; buna karşın ortak katman, bir bileşen karartıldığında veya kaybolduğunda tüm görevin çökmemesini sağlayacak.
Savunma planlayıcıları bu yaklaşımı menzil artışı, muhatabın karar alma baskısını yükseltme ve gelen dalganın savunmayı delme olasılığını artırma amacıyla açıklıyor. Koordineli atışlar aynı hedefe farklı açılardan zamanlama yapabilir, yaklaşım profillerini çeşitlendirerek keskin nişancıları ve karşıtaarruzları yıpratabilir ve sahte hedefler ile yapay zekâ destekli karıştırıcıların eşgüdümlü kullanımı savunmayı karıştırabilir.
Teknik ve hukuki önlemler programın ayrılmaz parçaları. Bakanlık, test ve olası konuşlandırma sürecinde görev niyeti ve angajman parametreleri konusunda insan komutanların yetkisini koruyacağını vurguluyor. Değerlendirme; kimlik doğrulama, şifreleme ve hayatta kalabilir veri bağlantıları (datalink) üzerine odaklanacak, iletişim kesildiğinde önceden planlanmış profilere geri dönme gibi yedek modlar belirlenecek.
Araştırmacılar lider-takip (leader-follower) modelleri ile tam dağıtık ağ (mesh) yaklaşımlarını da karşılaştıracak; lider-takip daha basit karar mekanizmaları sunarken tek bir arıza noktası riski taşır; dağıtık ağ ise daha fazla işlem gücü gerektirir ama tek tek düğümlere bağımlılığı azaltır. Algoritmik düzeyde yerleşik yapay zekâ, radar, kızılötesi ve RF verilerini birleştirerek kalabalık deniz ortamlarında hedef takibini sürdürebilir ve terminal aşamada sahte hedefleri ayırt etmeye yardım edebilir; fakat ölümcül etkilerin otonom şekilde kullanılmasına yönelik katı güvenlik ve insan denetimi mekanizmaları getirilecek.
Bakanlığın planı, üç yıllık bir değerlendirme sürecinde daha yüksek performanslı yapay zekânın maliyet-etkinlik ve teknik risklerini incelemek ve üretim taahhüdü öncesi karar verebilmek üzerine kurulu. Uzmanlar, datalink ve eşgüdüm mantığı içeren önceki sistemlerin bulunduğunu ancak Japonya’nın programının, güçlü insan denetimi ve güvenlik şartları çerçevesinde daha ileri düzeyde uçuş içi otonomi ve entegre elektronik taarruz yetenekleri geliştirmeye yönelik olduğunu belirtiyor.
