Polonya, ABD ile yaptığı hükümetler arası anlaşma kapsamında yaklaşık 500 milyon dolarlık AIM-120D-3 AMRAAM tedarikini resmileştirdi. Bu füzeler, ülkenin gelecekteki F-35A Husarz filosu ile modernize edilen F-16C/D Jastrząb uçaklarında kullanılacak. Anlaşma, ABD’nin Nisan ayında verdiği ve 400 adede kadar AIM-120D serisi füze için toplam 1,33 milyar dolara ulaşan satış onayının ilk somut adımı niteliğinde.
İlk Parti ve Kapsam
Polonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Władysław Kosiniak-Kamysz, anlaşmanın ilk partiyi içerdiğini doğruladı. Bu parti, füzelerin yanı sıra test araçlarını, güdüm bölümlerini, şifreleme sistemlerini, yazılım desteğini ve geniş bir test ekipmanı paketini kapsıyor. Ana yüklenici olarak ABD’nin Tucson kentinde bulunan RTX belirlendi. Polonya, böylece uzun süredir planladığı modern hava-hava mühimmat stoklarını oluşturmaya başlıyor.
F-35A Husarz Filosu
Polonya, 32 adet F-35A tedariki için ABD ile 31 Ocak 2020’de 4,6 milyar dolarlık bir Foreign Military Sales (FMS) anlaşması imzalamıştı. Paket; 33 F135 motoru, yaklaşık 24 pilot ve 90 teknisyen için kapsamlı eğitim ve ilk lojistik desteği içeriyor. İlk uçaklar 2024’ten itibaren üretildi ve 23 Aralık 2024’te Arkansas’taki Ebbing Hava Ulusal Muhafız Üssü’ne ulaştı. Polonya topraklarına ilk F-35’in 2026 yılında inmesi, tüm 32 uçağın ise 2030’a kadar hizmete girmesi öngörülüyor.
AIM-120D-3’ün Yetenekleri
AIM-120D-3, AMRAAM ailesinin en gelişmiş modeli konumunda. 160–180 km seviyesine kadar uzayan angajman menzili, yeni elektronik mimari, SIP-3F yazılım paketi, iki yönlü veri bağı ve geliştirilmiş terminal radar arayıcı sistemi ile önceki C-5/C-6/C-7 varyantlarından çok daha üstün bir performans sunuyor. Füze Mach 4’e yakın hızlara ulaşabiliyor ve 20 kg’lık parçacık etkili harp başlığıyla manevra yapan hedefleri vurmak üzere optimize edildi.
F-16 Modernizasyonu ve Entegrasyon
Polonya’nın F-16C/D Block 52+ uçakları halihazırda AMRAAM kullanıyor ve yaklaşık 3,8 milyar dolarlık modernizasyon programı kapsamında sensör, iletişim ve görev yazılımı yükseltmelerinden geçiyor. AIM-120D-3, hem F-16’larda hem F-35’lerde ortak bir BVR (çapraz görüş ötesi) silah ailesi kullanma imkânı sunarak lojistik ve muharebe entegrasyonunu kolaylaştırıyor.
F-35 ile Yeni Angajman Doktrini
F-35’in düşük görünürlük kabiliyeti, gelişmiş AESA radarı, dağıtık IR sensörleri ve veri füzyonu, AIM-120D-3’ün etkinliğini önemli ölçüde artırıyor. F-35, düşman hava unsurlarını çok uzun menzilden tespit ederek, kendi iç silah istasyonlarından veya daha geride konumlanan F-16’lardan ateşlenen D-3 füzelerine hedef bilgisi aktarabiliyor. Bu yapı, Polonya’nın hava savunmasını eski Sovyet modeli reaksiyon odaklı bir yapıdan NATO’nun çok alanlı harekât doktrinine uygun bir yapıya dönüştürüyor.
NATO ve Bölgesel Etki
Polonya’nın savunma harcamalarını GSYİH’nin yaklaşık %5’ine çıkarma hedefi doğrultusunda yürüttüğü modernizasyon projeleri arasında: M1A2 Abrams tankları, AH-64 Apache saldırı helikopterleri, kara konuşlu hava savunma sistemleri ve F-35 entegrasyonu yer alıyor. AIM-120D-3, aynı zamanda NASAMS gibi kara konuşlu sistemlerde de kullanılabildiği için Polonya’ya gelecekte ortak bir füze ailesi altında bütünleşik bir hava savunma lojistiği imkânı sunuyor.
Stratejik Mesaj
Anlaşma, Polonya’yı Finlandiya ve Almanya gibi AIM-120D-3’ü tercih eden diğer Avrupa F-35 kullanıcılarıyla aynı seviyeye getiriyor. NATO açısından bu adım, Baltık bölgesinde hava üstünlüğünü güçlendiriyor. Rusya için ise NATO’nun doğu kanadında uzun menzilli angajman kapasitesi daha da artmış oluyor. 500 milyon dolarlık bu imza, Polonya’nın transatlantik savunma ekosisteminin en modern katmanına resmen adım attığını gösteriyor.
