20 Ağustos 2025 tarihinde Kuzey Amerika Hava Savunma Komutanlığı (NORAD), Rusya’ya ait Il-20M “Coot-A” elektronik istihbarat uçağının Alaska Hava Savunma Tanımlama Bölgesi’nde (ADIZ) tespit edildiğini açıkladı. Uçak, uluslararası hava sahasında kaldı ve ABD ya da Kanada’nın egemen hava sahasına girmedi, ancak varlığı standart bir önleme sürecini tetikledi.
NORAD’ın açıklamasına göre, iki F-16 savaş uçağı ve bir KC-135 yakıt ikmal uçağı olay bölgesine gönderilerek Rus uçağını teşhis edip takip etti. Görev, belirlenmiş prosedürlere uygun olarak gerçekleştirildi ve Kuzey Amerika hava sahasını korumakla görevli kuvvetlerin hazırlığını ortaya koydu.
ADIZ, ulusal hava sahası anlamına gelmiyor; bunun yerine erken uyarı bölgesi işlevi görüyor. Bu sayede yabancı uçakların sınırları yaklaşmadan önce tespit edilip kimliklendirilmesi sağlanıyor.
İlyuşin Tasarım Bürosu tarafından Il-18D yolcu uçağından geliştirilen Il-20M, 1969’dan bu yana hizmette bulunuyor. Elektronik keşif için tasarlanan uçakta yandan bakan radarlar, panoramik kameralar, kızılötesi tarayıcılar ve çok sayıda anten yer alıyor. Vischnya, SRS-4 Romb ve Kvadrat-2 gibi gelişmiş sistemler sayesinde düşman radar sinyallerini ve haberleşmelerini tespit edip komuta merkezlerine aktarıyor.
NORAD, olayın çok katmanlı hava savunma ağı kapsamında yürütüldüğünü vurguladı. Uydu, yer radarı, hava platformları ve devriye savaş uçaklarından oluşan bu yapı, kıta çevresindeki tüm uçuşların sürekli izlenmesini ve gerektiğinde hızlı müdahaleyi mümkün kılıyor.
Herhangi bir doğrudan tehdit teşkil etmese de, ABD’li yetkililer bu tür uçuşların Arktik bölgesinde düzenli olarak tekrarlandığını ve Alaska’nın Washington ile Moskova arasındaki askeri dengede stratejik önem taşıdığını belirtti.
