BBC’nin 19 Ağustos 2025 tarihli haberine göre, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky, Washington’da yaptığı açıklamada ABD’nin Ukrayna üretimi dronları satın alacağını belirtti. Bu anlaşmanın, yerli üreticilerin sistemleri geliştirmeye ve üretimi artırmaya devam edebilmesi için finansman sağlayacağı vurgulandı. Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ve Avrupalı liderlerle yapılan görüşmeler sonrası konuşan Zelensky, bu adımı Ukrayna’nın güvenlik garantileri çerçevesinde önemli bir unsur olarak nitelendirdi. Zelensky, ihracat başlamasıyla birlikte yerli şirketlerin kaynak kazanacağını ve bunun, Rusya ile devam eden savaşta dronların oynadığı kritik rol nedeniyle hayati önem taşıdığını ifade etti. Açıklama, ABD silah paketleri, Avrupa finansmanı ve yeni endüstriyel işbirlikleri ile ilgili daha geniş tartışmalarla eş zamanlı gerçekleşti.
Küçük quadcopterler, mühimmat bırakmak için uyarlanarak Ukrayna askerlerine anlık keşif ve hassas vuruş imkânı sağlarken, Leleka-100, PD-2, Shark ve Raybird-3 gibi sabit kanatlı sistemler, derin gözetleme ve dijital ateş kontrol ağlarına veri sağlıyor.
Zelensky, ABD’ye dron satışı anlaşmasının 90 milyar dolarlık bir ABD silah paketiyle birlikte yürütülen geniş bir çerçevenin parçası olduğunu belirtti. Bu paket, uçak ve ileri hava savunma sistemleri gibi Ukrayna’nın üretmediği sistemleri kapsıyor. Basında yer alan raporlar, Ukrayna’nın 100 milyar dolarlık ABD silah alım teklifini Avrupa ortakları üzerinden finanse etmeyi ve 50 milyar dolarlık ortak dron üretimi anlaşması yapmayı önerdiğini aktarıyor. Zelensky, güvenlik garantilerinin ayrıntılarının yedi ila on gün içinde netleşmesini beklediklerini söyledi. Çerçeve, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin desteklenmesi, yabancı üretim silahların temini ve yerli dron üretiminin güvence altına alınması olmak üzere üç ana unsurdan oluşuyor. Trump, ABD’nin rolünün silah satışı olacağını belirtirken, Avrupa liderleri müzakerelere başlamadan önce bir ateşkes koşulu oluşturulmasının gerekliliğini vurguladı.
Görüşmeler, Trump’ın Alaska’daki Putin zirvesinin ardından gerçekleşti. Zelensky ile yapılan görüşmelerin ardından Trump, Putin ile 40 dakikalık bir telefon görüşmesi yaptığını ve iki lider arasında ikili bir görüşme ile ABD’nin katılacağı üçlü bir görüşme planlandığını açıkladı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Trump ile yaptığı özel görüşmede Putin’in “anlaşma yapmak istediğini” söylediğini aktardı. Almanya Başbakanı Merz, bir ateşkes olmadan yeni bir görüşmenin mümkün olmadığını belirtirken, NATO Genel Sekreteri Rutte, güvenlik garantilerinin İngiltere Başbakanı Starmer ve Macron tarafından, Japonya ve Avustralya dahil yaklaşık 30 ülke ile koordineli yürütüldüğünü açıkladı. Zelensky, acil bir ateşkes çağrısını tekrarlamak yerine uzun vadeli güvenlik ve savunma sektörünün finansmanını önceliklendirdi.
Financial Times tarafından incelenen belgeler, Ukrayna’nın Rusya’ya toprak vermeyi reddettiğini ve Donetsk ile Luhansk’ın bazı bölgelerinden çekilme önerilerini kabul etmediğini gösteriyor. Ayrıca savaş tazminatı talebi, 300 milyar dolarlık dondurulmuş Rus varlıkları üzerinden karşılanabilir ve yaptırımların kaldırılması, Rusya’nın barış anlaşmasına uyumuna bağlı olacak. Zelensky, güvenlik garantilerinin bir parçası olarak 90 milyar dolarlık bir silah anlaşması ve 50 milyar dolarlık dron üretim anlaşmasının görüşüldüğünü doğruladı.
Bu dönemde Ukrayna’nın dron sektörü 2022’den bu yana önemli ölçüde büyüdü. İşgal öncesinde sınırlı üretici varken, 2025 itibarıyla 500’den fazla firma faaliyet gösteriyor. Küçük quadcopterlerden uzun menzilli taarruz dronlarına kadar geniş bir sistem yelpazesi üretiliyor. Hükümet girişimleri, “Army of Drones” programı, vergi muafiyetleri ve Brave1 kuluçka desteği üretimin hızla artmasını sağladı. 2024’te 1,6 milyon dronun yaklaşık 114 milyar ₴ değerinde sözleşmesi yapıldı, 2025 başında aylık teslimat sayısı 200.000’e ulaştı. Zelensky ayrıca 2025’te 30.000 uzun menzilli dron üretmeyi planladığını açıkladı. Bu kapasite, Ukrayna’yı belirli dron sınıflarında lider üretici konumuna taşıdı ve ABD alımları ihracat talebini destekleyerek sektörün sürdürülebilirliğini artırıyor.
Operasyonel olarak dronlar, Ukrayna stratejisinin merkezinde yer alıyor. Küçük quadcopterler keşif ve basit taarruz görevleri sunarken, Leleka-100, PD-2 ve Shark gibi sabit kanatlı sistemler uzun menzilli gözetleme ve topçu hedef tespiti sağlıyor. ABD, 700’ün üzerinde Switchblade ve 1.800 Phoenix Ghost dronunu sağladı; Polonya ise Warmate dronları temin etti. FPV yarış dronları saldırı platformuna dönüştürülerek düşük maliyetli kayıplara yol açtı. UJ-22, Bober ve Antonov Lyuty gibi uzun menzilli dronlar, Rusya içindeki tesislere saldırılarda kullanıldı.
Ukrayna, yabancı ortaklıklarla kapasitesini güçlendirdi. Türkiye’nin Baykar firması 50 TB2 dronunu sağladı ve 100 milyon dolarlık fabrika yatırımı yaptı. ABD, Phoenix Ghost dronunu ortak geliştirdi. Avrupa ülkeleri ve Polonya, keşif ve ağır kaldırma dronları ile destek verdi.
Aynı zamanda Ukrayna, Rus dronlarına karşı savunma geliştirdi. Shahed-136, Lancet ve Orlan sistemleri ile karşı karşıya kaldı. Kinetik sistemler, elektronik harp araçları ve yenilikçi yöntemlerle savunma sağlandı. GPS karıştırmalara karşı uyarlanmış Shahed’ler, sürekli karşı önlemler döngüsü yarattı.
ABD’nin Ukrayna dronlarını satın alma kararı, hem Ukrayna savunma sanayisi hem de ABD ve müttefikleri için kritik önemde. Ukrayna, üretimde gelir güvencesi elde ederken, ABD savaş tecrübeli sistemlere erişiyor ve teknoloji boşluklarını kapatıyor. Bu anlaşma, dron üretimi, silah alımları ve güvenlik garantileri ile birlikte uzun vadeli savunma kapasitesini güçlendirmeyi hedefliyor.
