Son dönemde yapılan açıklamalar ve hazırlıklar Washington’ın üç farklı coğrafyada — Karayipler yakınlarındaki Venezuela, Batı Afrika’daki Nijerya ve Batı Asya’daki Irak — kontrollü, doğrulanmış askeri seçenekler üzerinde durduğunu gösteriyor. Amaç büyük kara harekâtları değil; denizden engelleme, uzaktan güdümlü atışlar ve hedefe yönelik hava veya özel harekât yetenekleriyle baskı uygulamak.
Karayipler: Deniz Varlığı Hızlı, Kontrollü Müdahaleye Olanak Veriyor
Güney Karayipler, göreli yakınlık sayesinde en kısa sürede uygulanabilir seçenekleri barındırıyor. Bölgeye konuşlandırılan savaş gemileri, deniz devriyeleri ve ileri hava unsurları, kaçakçılığı kesmeye, kıyı hedeflerini sınırlı şekilde vurmaya ve özel harekât operasyonlarına imkan tanıyor. Strateji, öncelikle deniz ticaret yolları ve kaçakçılık ağlarını hedefleyip deniz kontrolü sağlamaya yönelik; rejim değişikliğinden ziyade baskı ve caydırıcılık amaçlanıyor.
Batı Afrika: Nijerya’da Uzaklık ve Erişim Sınırlayıcı Faktörler
Nijerya senaryosu lojistik ve diplomatik sorunlarla sınırlanıyor. Bölgedeki sürekli üs eksikliği ve uzun mesafeler, ABD’yi daha çok uzaktan gözetleme, hassas hava saldırıları ve partner destekli özel harekât seçeneklerine itiyor. Kalıcı ve yoğun hava gücü konuşlandırmak için diplomatik izinler, tankerlere ve lojistik üslemeye ihtiyaç var; bu da müdahaleyi kısa sürede genişletmeyi zorlaştırıyor.
Irak: Hassasiyet ve Siyasi Sınırlar İçinde Tepki Yeteneği
Irak’ta ABD hâlâ sınırlı ama etkili üs ve kabiliyetlere sahip. Olası müdahaleler, genellikle ABD personeline yönelik saldırılara karşı hedefe yönelik, istisnai vuruşlar ve gözetleme-danışmanlık desteği şeklinde kalacak. Daha geniş harekâtlar, Bağdat’ın egemenlik hassasiyeti ve siyasi maliyetler nedeniyle sınırlı tutulmaya çalışılacaktır.
Ortak Araçlar ve Operasyonel Takaslar
Üç bölgede de öne çıkan araçlar; uzun menzilli seyir füzeleri, deniz gözetleme uçakları, kalıcı ISR yetenekleri, silahlı İHA’lar ve havadan ikmal kapasiteleri. Ancak gerçekçi kullanım, mesafe, operasyonel üsler ve sivil zarar riskine göre değişiyor. Tankerlerin ve havadan ikmal hatlarının varlığı operasyonel esnekliği belirliyor.
Tırmanmayı Yönetme: Bölgeye Özgü Basamaklı Yaklaşım
Planlamada ortak unsur, her sahaya göre belirlenmiş bir tırmanma basamağı: Venezuela denizinde öncelik gözetleme ve engellemeye, Nijerya’da öncelik ISR ve partner desteğine; Irak’ta ise saldırılara misilleme bazlı, hassas vuruşlarla karşılık verilmesine dayanıyor. Bu adımlar, riskleri ve sivillerin korunmasını ön planda tutacak şekilde kurgulanmış.
Riskler ve Hukuki Kısıtlar
Kıyı ötesi ve kara saldırıları egemenlik, hukuki meşruiyet ve yanlış hesaplama riskleri doğurur. Nijerya’da sivil koruma operasyonları olumlu kimlik tespiti, ev sahibi ülke izni ve katı angajman kuralları gerektirir. Irak’ta da Bağdat’ın rızası olmadan genişleme koalisyon ilişkilerini zedeleyebilir. Bu sınırlamalar, Pentagon’un kamuoyuna ağır mühimmatlı işgaller yerine hedefe yönelik, sınırlı seçenekler sunduğu söylemini destekliyor.
