Orta Doğu’da yükselen tansiyon, ABD’nin İran’ın Fordo nükleer tesisine gerçekleştirdiği son derece hassas hava saldırısıyla kritik bir dönüm noktasına ulaştı. İsrail’in haftalardır süren operasyonlarına katılan ABD, dünyada yalnızca kendi envanterinde bulunan ve “yer altı kalelerini yıkan” GBU-57 bunker-buster bombalarıyla, İran’ın yerin onlarca metre altına inşa ettiği nükleer tesisine ilk kez bu kadar doğrudan bir müdahalede bulundu.
Fordo’ya Neden Bu Kadar Önem Veriliyor?
Fordo, İran’ın nükleer yakıt zenginleştirme kapasitesinin merkezinde yer alıyor. Yerin yaklaşık 80 metre altına, Qom kenti yakınlarındaki dağlık bölgeye inşa edilen bu tesis, yıllar boyunca İsrail ve Batılı müttefikler tarafından “nükleer programın en zorlu hedefi” olarak tanımlanmıştı. Daha önceki saldırılardan etkilenmemiş olan bu tesis, NATO mühendislik raporlarına göre yalnızca ultra yüksek delme kapasiteli mühimmatlarla etkisiz hale getirilebilecek bir yapı olarak kabul edilmektedir.
ABD’nin Silah Tercihi: GBU-57 A/B – ‘Yerin Altındaki Sessiz Dehşet’
ABD Hava Kuvvetleri’ne ait B-2 Spirit tipi hayalet bombardıman uçaklarından atılan GBU-57 A/B tipi bombalar, yaklaşık 30.000 libre (13.600 kg) ağırlığında ve beton, kaya ya da metal korumaları 60 metreye kadar delip içeriye nüfuz ettikten sonra infilak edecek şekilde tasarlandı. Konvansiyonel bir başlık taşımasına rağmen, etkisi nükleer altyapıyı imha edebilecek düzeyde yüksek.
Bu bombalar, her biri iki adet mühimmat taşıyabilen B-2 uçaklarından art arda atıldığında, “kademeli delme etkisi” yaratarak hedef yapının katmanlarını tek tek aşar. Fordo gibi yüksek korumalı tesislerde, bu ardışık saldırı yöntemi hem mühendislik hem de operasyonel açıdan büyük önem taşır.
Operasyonun Şifreleri: Sessizlik, Aldatma ve Sürpriz
ABD yönetimi, operasyon öncesi bilinçli bir dezenformasyon politikası izleyerek hem İran’ı hem de uluslararası gözlemcileri şaşırttı. Başkan Trump, G7 Zirvesi’nde İran’a askeri müdahale için “iki hafta içinde karar vereceğini” söylemiş, bu da birçok uzman tarafından müzakere kapısını açık tutma stratejisi olarak değerlendirilmiştir. Ancak operasyon bu açıklamadan sadece iki gün sonra başladı.
B-2’ler, Missouri’den kalktıktan sonra radar izini minimuma indirmek için Pasifik yönüne gönderilen başka uçaklarla dikkatleri üzerine çekti. Gerçek saldırı gücü ise İran hava savunma radarlarının neredeyse fark edemeyeceği kadar sessiz bir şekilde doğrudan hedefe ilerledi.
İsrail’in Rolü ve İran’ın Tepkisi
İsrail’in daha önce gerçekleştirdiği saldırılar, Fordo çevresindeki hava savunma sistemlerinin zayıflamasına neden olmuştu. Bu, ABD’nin Fordo’ya ulaşmasını kolaylaştırdı. İran ise saldırı sonrası “önemli bir zarar oluşmadı” açıklamasını yapsa da, uydu görüntüleri ve bölgeden gelen bilgiler ciddi tahribatın yaşandığına işaret ediyor.
İran’ın bu saldırıya nasıl karşılık vereceği belirsizliğini koruyor. Ancak uzmanlar, bu hamlenin diplomatik ilişkileri geri dönüşü olmayan bir noktaya taşıyabileceği uyarısında bulunuyor.
B-2 Spirit: Sessiz Savaşın Görünmeyen Gücü
Bu görevde kullanılan B-2 Spirit, dünyanın en gelişmiş uzun menzilli bombardıman uçağı olarak biliniyor. 18.500 kilometreye kadar menzili olan bu uçak, havada yakıt ikmali ile birlikte dünya üzerindeki herhangi bir noktaya sadece saatler içinde ulaşabiliyor. Yüksek taşıma kapasitesi ve radara yakalanmama yeteneği ile B-2, bunker-buster taşıyabilen tek uçak olarak Fordo gibi hedefler için vazgeçilmez hale geliyor.
