Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, F-35B Lightning II uçaklarına yönelik Shipborne Rolling Vertical Landing (SRVL) kabiliyetinin durumuna ilişkin belirsizlikleri gidermek üzere yeni bir açıklama yaptı. Muhafazakâr Parti Milletvekili James Cartlidge’in yazılı soruları sonrası gündeme gelen konu, 2024–2025 savunma hesaplarında yer alan ifadelerin projeyi “iptal edilmiş” gibi göstermesiyle tartışma yaratmıştı.
Savunma Bakanı Luke Pollard, Parlamento’ya verdiği yanıtlarda SRVL çalışmalarının tamamen durdurulmadığını, yalnızca zaman çizelgesinin güncellendiğini vurguladı. Pollard, 2023’te yapılan ilk testlerin sonuçlarının hâlen ticari bir ortak tarafından değerlendirildiğini ve bu analizler tamamlandığında sistemin operasyonel kullanım için maliyet–fayda analizinin yapılacağını belirtti. HMS Prince of Wales üzerinde hâlihazırda yer alan SRVL donanımının da bu değişiklikten etkilenmediğini ifade etti.
SRVL sistemi, F-35B’nin uçak gemisine daha yüksek ağırlıkla dönebilmesine olanak sağlayacak şekilde kısa mesafeli bir inişi dikey kaldırma sistemiyle birleştiriyor. Bu kabiliyet, sistemin kaldırılması halinde gündeme gelen “silah ya da yakıt atma zorunluluğu” gibi endişeleri ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Kafa karışıklığın kaynağı, Savunma Bakanlığı hesaplarının 140. sayfasında yer alan yaklaşık 300 bin sterlinlik “SRVL yükseltme iptali” ifadesiydi. Pollard, bunun sadece 2025’te HMS Queen Elizabeth’e yapılması planlanan ekipman kurulumunun ertelenmesine işaret ettiğini, programın tamamından vazgeçildiği anlamına gelmediğini söyledi. Bakanlık, gerekli görüldüğü takdirde Queen Elizabeth’e de SRVL sisteminin kurulabileceğini belirtiyor.
Yetkililer, bu kararın bir politika değişikliği değil, kaynakların önceliklendirilmesi kapsamında alınmış bir bütçe tercihi olduğunu vurguluyor. 25 Kasım 2025’te yapılan önceki açıklamalarda da SRVL’nin iptal edilmediği, program takviminin diğer silah entegrasyon projeleriyle uyumlu hale getirilmek üzere yeniden düzenlendiği belirtilmişti.
SRVL Nedir?
Shipborne Rolling Vertical Landing, jetlerin uçak gemilerine daha yüksek ağırlıkla dönebilmesini sağlayan hibrit bir iniş yöntemidir. Uçak, tamamen havada asılı kalmak yerine düşük hızla ileri doğru hareket ederek kanat kaldırmasını kullanır, aynı anda dikey itiş sistemiyle kontrollü bir iniş yapar. Bu yöntem özellikle F-35B gibi kısa kalkış/dikey iniş kabiliyetine sahip uçaklar için büyük avantaj sağlar.
