23 Temmuz 2025’te, yapay zeka ve insansız hava sistemleri konusunda uzmanlaşmış Amerikan şirketi Performance Drone Works (PDW), ABD Hava Kuvvetleri ile gerçekleştirdiği bir denemeyi doğruladı. Testte, C100 drone’u, F-35A Lightning II savaş uçağıyla koordineli olarak kullanıldı. Dört adet etkisiz GBU-12 Paveway II bombasının hassas bir şekilde hedeflenmesini sağlamak için drone, yer hedeflerini Leonardo STAG5 lazer işaretleyici ile aydınlattı.
Drone, 1.000, 1.500 ve 2.000 metre uzaklıktaki hedefleri işaretledi ve bombaların çarpma etkilerini kaydetti. Her ne kadar F-35A tüm görüntülerde görünmese de, testin başarılı bir şekilde tüm bombaların hedeflerine isabet ettiğini gösterdiği belirtildi. PDW, bu yöntemin Ortak Terminal Taarruz Kontrolörleri (JTAC)’in hedefleri güvenli bir mesafeden belirlemesine olanak tanıdığını ve uçakların alçak irtifa uçuşlarını azaltabileceğini vurguladı.
Testin Önemi
Taktik dronların hedef belirlemede kullanılması, hava operasyonlarında önemli bir değişimi temsil ediyor. Otonom sistemler aracılığıyla hedef belirleme yapılması, personel riskini azaltırken, beşinci nesil savaş uçaklarının gizlilik özelliklerinden tam anlamıyla faydalanmayı mümkün kılıyor. Düşük maliyetli bir drone ile F-35’in ileri teknolojilerinin birleştirilmesi, farklı teknolojik katmanların birlikte çalıştığı, esnek ve etkili bir hava savaşının yolunu gösteriyor.
Önceki operasyonlardan farklı olarak—örneğin Haziran 2024’te ABD-Filipinler tatbikatında F-35B ve drone kullanılarak yüzen hedeflere saldırılması—C100, operatörden yaklaşık üç kilometre uzaklıkta 35 dakika boyunca otonom şekilde hedefleri işaretleyebildi. Kullanılan GBU-12 bombaları, 500 poundluk Mk 82 bombalarının Paveway II lazer kiti ile donatılmış versiyonları olup, menzili 14 kilometreden fazla.
C100 Özellikleri ve Kullanımı
Grup 2 drone sınıfında yer alan C100, şimdiden ABD Ordusu tarafından benimsenmiş durumda. 3 Ağustos 2025’te 173. Hava Tümeni, dört C100 sisteminin ve özel FPV drone filosunun alındığını duyurdu. Askerler, bazı parçaları 3D yazıcıyla üretip tamir ederken, drone için el bombası fırlatıcı ve taktik yük sistemleri de tasarladı. Drone, Ağustos 2025’te Gürcistan’da düzenlenen Agile Spirit 25 tatbikatında medikal ve mühimmat teslimat görevlerinde de kullanıldı. 74 dakikalık uçuş süresi ve 10 kilometrelik menziliyle keşif ve ikmal görevlerini göz hattının ötesinde gerçekleştirebiliyor.
C100, hafif taktik araçlardan konuşlandırılmak üzere tasarlanmış katlanabilir dört rotorlu yapıya sahip ve elektro-optik sensörler, küçük patlayıcı yükler taşıyabilir veya daha küçük dronelar için ana platform görevi görebilir. PDW, C100’ü bir “organik ateş platformu” olarak tanımlıyor ve lazer işaretleme ile topçu, havacılık veya deniz sistemlerine hızlı hedef aktarımı sağlıyor. Temmuz 2025 testinde drone, uzaktan hedef belirleme yeteneğini doğrulayarak JTAC personelinin güvenliğini artırdı ve F-35’in gizlilik avantajlarını etkin şekilde kullanmasını sağladı.
Zorluklar ve Dikkat Edilecek Noktalar
Drone’lar operasyonel avantaj sunsa da, veri bağlantıları ve yerleşik sensörlere bağımlılık onları elektronik savaş ve siber saldırılara karşı hassas kılıyor. Bu nedenle, sistemlerin etkinliği için yedekli ve ağ tabanlı çözümler ile elektromanyetik spektrum kontrolü kritik öneme sahip. C100 ve F-35A iş birliği, otonom ve insanlı platformların bir arada çalıştığı daha bağlantılı bir savaş alanının adımını temsil ediyor.
C100 ile F-35A arasındaki entegrasyon, küçük ve modüler droneların hava saldırılarını daha esnek, hassas ve güvenli hale getirebildiğini gösteriyor. Bu iş birliği, hedef belirleme ve hassas yönlendirme görevlerinin artık yalnızca insanlı uçaklarla sınırlı olmadığını, battlefield yakınında konuşlandırılan dronelar aracılığıyla da gerçekleştirilebileceğini ortaya koyuyor.
