Çin, deniz uçak gemisi kabiliyetlerini sergilediği cesur bir adımla, ilk uçak gemisi konuşlu elektronik harp (EW) savaş uçağı olan J-15DT’yi yaklaşan 80. Zafer Günü Geçidi sırasında kamuoyuna tanıtmaya hazırlanıyor. Elektromanyetik fırlatma sistemleri (EMALS) için özel olarak tasarlanan çift kişilik bu uçak, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması’nın (PLAN), ABD Donanması’nın EA-18G Growler’ına işlevsel olarak denk özel bir elektronik harp platformunu sahaya sürmeye hazırlandığını gösteriyor.
PLAN Uçak Gemisi Filosu İçin Yeni Bir Elektronik Harp Dönemi
J-15DT, Çin’in donanma modernizasyon stratejisinde büyük bir sıçramayı temsil ediyor. Çok rollü J-15 savaş uçağının katapult uyumlu bir evrimi olan DT varyantı, Çin’in Type 003 uçak gemisi Fujian üzerinde başarıyla test edildi. Yeni elde edilen uydu görüntüleri ve güverte operasyonlarına ait videolar, prototip J-15DT’nin (numara: 1523), gemi üzerindeki EMALS fırlatma sistemleriyle başarıyla fırlatıldığını doğruluyor — bu, ABD uçak gemilerine benzer yüksek tempolu operasyonların önünü açan kritik bir yetenek.
J-15DT, daha önceki ski-jump (kaydırak kalkış) ile havalanan varyantlardan farklı olarak ön iniş takımında bir fırlatma çubuğuna ve katapult fırlatmalarına dayanacak şekilde yeniden tasarlanmış iniş takımına sahip. Elektronik sistemler için belirgin sırt çıkıntısı (dorsal spine), eğimli radom yapısı ve açık gri kuyruk uçları gibi yapısal farklar da uçağı önceki modellerden görsel olarak ayırıyor. İç topun ve IRST sensörünün olmayışı, uçağın kinetik olmayan, destek odaklı bir görev için tasarlandığını gösteriyor.
Çin’in Growler’a Yanıtı
J-15DT, refakat jammeri, radar bastırma ve elektromanyetik destek görevleri için optimize edildi — bu görevler, tartışmalı deniz hava sahalarında kritik öneme sahip. Uçak; harici elektronik destek sistemleri (ESM) kapsülleri, gövde boyunca konformal antenler ve muhtemelen sinyal istihbaratı ekipmanları ile donatılmış durumda. Entegre sistemlerin, kara konuşlu J-16D ve önceki J-15D platformlarından türetildiği düşünülüyor ve yerli AESA radar, geniş görüş alanlı HUD ve gelişmiş iletişim sistemlerini içeriyor.
Arka koltukta bulunan elektronik harp subayı, J-15DT’nin jam sinyallerini koordine etmesine, hedefleme verilerini iletmesine ve platformlar arası sensör birleşimini yönetmesine olanak tanıyor. Uçağın PLAN taktik veri bağlantılarıyla (tactical datalinks) uyumluluğu, onu KJ-600 AEW uçakları, Type 055 destroyerleri ve J-35 gibi gizli savaş uçaklarıyla sorunsuz entegre hale getiriyor ve kapsamlı bir deniz taarruz ağı oluşturuyor.
EMALS Donanımlı Uçak Gemileri İçin Kritik Bir Unsur
J-15DT’nin bu dönemde sahneye çıkması tesadüf değil. Geliştirme süreci, doğrudan Çin’in ilk EMALS donanımlı uçak gemisi olan Fujian’ın operasyonel hale gelmesiyle bağlantılı. Fujian’ın sekizinci deniz denemelerinde J-15DT, Katapult No. 2 üzerinde görülen lastik izleriyle belgelenen fırlatma tatbikatlarına katıldı. Raporlara göre, gelecekteki Fujian hava filosu; 24 J-35 hayalet savaş uçağı, 12 J-15T taarruz uçağı, 4 KJ-600 erken uyarı uçağı ve 4 J-15DT içerecek şekilde yapılandırılacak — bu da ABD Donanması’nın hava filosu doktrinini andıran bir model.
Her ne kadar Çin’in gelecekteki Type 004 nükleer uçak gemisi için gizli (stealth) kabiliyetli bir EW jeti geliştirdiği söylense de, J-15DT’nin önümüzdeki 20 yıl boyunca PLAN’ın ana CATOBAR uyumlu EW platformu olarak kalması bekleniyor.
Sovyet Köklerinden Yerli Yeniliğe
J-15’in kökeni, Ukrayna’dan satın alınan Sovyet T-10K-3 prototipine dayanıyor. 2009’daki ilk uçuşundan bu yana platform çeşitli rollere evrildi: J-15S eğitim, J-15D ski-jump EW, ve J-15T/DT EMALS uyumlu versiyonlar olarak geliştirildi.
DT varyantı, PLAN’ın güç aktarım kabiliyetine sahip uçak gemilerinden üst düzey elektronik harp operasyonları yürütme vizyonunu ilk kez tam anlamıyla gerçekleştiren uçak olarak öne çıkıyor. Aktif hizmete entegrasyonu, Çin’in deniz stratejisinde bölgesel savunmadan okyanus-ötesi elektronik üstünlüğe geçişini açıkça yansıtıyor.
Stratejik Etkiler
Resmî olarak tanıtılmasıyla birlikte, J-15DT artık bir geliştirme prototipinden çıkarak ön cephe destek uçağına dönüşüyor ve çok alanlı deniz çatışması senaryolarında PLAN’ın operasyonel kapsamını genişletiyor. Elektronik bastırma, refakat görevleri ve sinyal harbi alanlarındaki rolü, taarruz görevlerini destekleme ve gizli savaş uçaklarını koruma açısından kritik olacak.
Kendisinde gizlilik özelliği (stealth) bulunmasa da, J-15DT beşinci nesil bir EW uçağı gelene kadar önemli bir boşluğu dolduruyor. Bu süreçteki varlığı, Çin’in özellikle EA-18G Growler öncülüğündeki ABD taşıyıcı filolarıyla denge kurmaya başladığını gösteriyor.
Sonuç: Deniz Gücünde Yeni Bir Elektronik Vektör
Çin, J-15DT’yi dünyaya tanıtmaya hazırlanırken açık bir mesaj veriyor: PLAN içinde modern uçak gemisi tabanlı elektronik harp dönemi başladı. Uçağın Zafer Günü Geçidi’ndeki görünümü, yalnızca operasyonel hazır olduğunu doğrulamakla kalmıyor, aynı zamanda entegre, bilgi merkezli deniz savaşı doktrinine geçişi simgeliyor.
Fujian savaş hazırlığına yaklaşırken ve J-15DT uçuşa geçerken, Çin’in elektronik harp alanında ABD deniz havacılığına rakip olma arzusu artık teorik değil — bu hedef, şu anda güvertede, gerçek zamanlı ve radar sessizliğinde hayata geçiyor.
