Çin Donanması, en gelişmiş uçak gemisi olan Type 003 Fujian’ı resmen hizmete aldı. Bu adım, ülkenin elektromanyetik fırlatma sistemine (EMALS) geçişini simgelerken, Çin’i doğrudan ABD Donanması’nın Gerald R. Ford sınıfı süper uçak gemileriyle rekabete soktu. Böylece, Hint-Pasifik bölgesinde deniz üstünlüğü yarışı yeni bir boyuta taşındı.
Fujian: Çin’in Yeni Nesil Uçak Gemisi
Yaklaşık 80 ila 85 bin ton deplasmana ve 316 metrelik uzunluğa sahip Fujian, Çin’in ilk CATOBAR sistemiyle donatılmış uçak gemisi. Üç adet elektromanyetik fırlatma rampası ve yerli üretim durdurma sistemi bulunan gemi, Çin Donanması’nın klasik ski-jump kalkış sisteminden modern uçuş operasyonlarına geçişini temsil ediyor.
Ancak uzmanlara göre Fujian’ın fırlatma gücü hâlâ ABD’nin Ford sınıfı gemilerinin gerisinde.
Ford Sınıfı: Modern Deniz Gücünün Zirvesi
Yaklaşık 100 bin tonluk tam yük deplasmana sahip USS Gerald R. Ford (CVN-78), dünyadaki en gelişmiş uçak gemisi olarak kabul ediliyor. İki nükleer reaktörle çalışan gemi, yakıt ikmali gerektirmeden sınırsız menzil sunuyor ve yoğun operasyonlarda günde 160 sorti gerçekleştirebiliyor.
Ford’un hava filosu, F/A-18E/F Super Hornet, EA-18G Growler, E-2D Hawkeye, F-35C Lightning II ve MQ-25 Stingray gibi modern uçaklardan oluşuyor. Bu yapı, ABD Donanması’na küresel güç projeksiyonu yeteneği kazandırıyor.
Fujian’ın Hava Filosu ve Potansiyeli
Fujian’ın tam operasyonel kapasiteye ulaşması hâlinde 60 ila 75 hava aracını taşıyabileceği tahmin ediliyor. Olası filo bileşimi şöyle öngörülüyor:
- J-15T Flying Shark savaş uçakları
- J-35 beşinci nesil hayalet uçaklar (test aşamasında)
- KJ-600 erken uyarı uçakları
- Z-18F / Z-20 denizaltı savunma helikopterleri
- GJ-11 insansız stealth hava araçları
Bu hava grubu, Çin’in deniz havacılığında büyük bir sıçrama anlamına gelse de, platformların çoğu henüz tam operasyonel olgunluğa ulaşmış değil.
Menzi̇l ve Operasyonel Süreç
ABD’nin Ford sınıfı gemileri, 20–25 yıl boyunca yakıt ikmali olmadan görev yapabiliyor. Buna karşın Fujian, konvansiyonel tahrik sistemi nedeniyle 90–100 gün aralıksız denizde kalabiliyor. Bu fark, ABD’nin küresel hareket kabiliyetiyle Çin’in bölgesel odaklı stratejisi arasındaki en temel ayrımı oluşturuyor.
Küresel Güç Dengesi Yeniden Şekilleniyor
Uzmanlara göre bu rekabet, iki farklı deniz stratejisini ortaya koyuyor:
- ABD modeli, nükleer güçle çalışan, küresel menzilli ve ittifak uyumlu bir yapı sunuyor.
- Çin modeli ise henüz bölgesel güç projeksiyonuna dayalı, ancak hızla gelişen bir konsept izliyor.
Fujian’ın hizmete girmesi ve dördüncü, nükleer tahrikli Çin uçak gemisinin inşa sürecine başlamasıyla birlikte, Hint-Pasifik’teki deniz dengesi hızla değişiyor.
Bu durum, 21. yüzyılın uçak gemisi rekabetinin artık teoriden çıkıp gerçek bir stratejik mücadeleye dönüştüğünü gösteriyor.
