Çin, şimdiye kadarki en gelişmiş uçak gemisi konuşlu gözetleme uçağı olan KJ-600’ü hizmete sokmaya hazırlanıyor. Çin sosyal medyasında paylaşılan yüksek çözünürlüklü görüntüler, bu sabit kanatlı hava erken uyarı ve kontrol (AEW&C) sisteminin test sürecinin son aşamasına geldiğini gösteriyor. Görsellerde, KJ-600’ün J-15 savaş uçaklarıyla birlikte uçuş yaptığı görülüyor ve bu da uçağın tam operasyonel kabiliyete çok yaklaştığına işaret ediyor.
Amerikan Donanması’na ait E-2D Advanced Hawkeye ile büyük benzerlik taşıyan KJ-600, döner kubbeli AESA radar, ikiz turboprop motor ve yüksek montajlı kanat tasarımı gibi özelliklere sahip. Ancak KJ-600 yalnızca benzer görünmekle kalmıyor; aynı zamanda Çin’in mavi su donanması vizyonu doğrultusunda önemli bir kabiliyet boşluğunu da kapatıyor.
Yeni Nesil Çin Uçak Gemilerine Göz Kulak Olacak
KJ-600, Çin’in yeni nesil Type 003 “Fujian” uçak gemisi için özel olarak geliştirildi. Bu gemi, elektromanyetik mancınık (EMALS) sistemine sahip ve bu sayede KJ-600 gibi daha ağır sabit kanatlı uçakların kalkışını mümkün kılıyor.
Uçak üzerindeki aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radar ile 360 derece görüş alanı sağlanıyor. Bu radar, hava ve deniz hedeflerini uzun menzilden tespit edip izleme kapasitesine sahip. Kesin teknik bilgiler kamuya açıklanmasa da, uzmanlar radarın düşük görünürlüklü hedefleri bile tespit edebilecek düzeyde olduğunu belirtiyor.
Helikopterden Jet’e: Stratejik Bir Boşluk Kapanıyor
Bugüne dek Çin’in uçak gemisi görev grupları, Z-18J helikopterleri gibi kısa menzilli erken uyarı sistemlerine dayanıyordu. Bu sınırlamalar nedeniyle Çin donanmasının görüş ötesi tehdit tespiti ve koordinasyon kabiliyeti oldukça kısıtlıydı. Ancak KJ-600 ile birlikte bu eksiklik gideriliyor ve Çin artık uzaktan komuta ve koordinasyon yeteneğine sahip oluyor.
Bu gelişme, Çin’in kıyı savunma odaklı donanma anlayışından küresel deniz gücü olma yoluna geçiş yaptığını gösteriyor. Güney Çin Denizi’nden Tayvan Boğazı’na, Hint-Pasifik’ten öteye kadar Çin’in denizlerdeki gücü ciddi oranda artacak.
ABD Donanması’yla Teknolojik Karşılaştırma
KJ-600, yapı ve operasyonel tasarım anlamında E-2D Advanced Hawkeye ile aynı çizgide olsa da, teknolojik olgunluk açısından ABD’nin gerisinde olduğu düşünülüyor. E-2D, Rolls-Royce T56 motorları ve AN/APY-9 radarı ile donatılmış durumda ve Cooperative Engagement Capability (CEC) ağı sayesinde F-35’ler ve Aegis sistemleriyle gerçek zamanlı veri paylaşımı yapabiliyor.
Çin, benzer bir “savaş bulutu” (combat cloud) altyapısı üzerinde çalışıyor ancak veri füzyonu, entegrasyon ve güvenlik konularında henüz gelişme aşamasında. Buna rağmen KJ-600’ün ileri düzey görev konsolları, beş kişilik görev ekibi ve olası elektronik harp sistemleri ile donatıldığı bildiriliyor.
Pasifik’te Denge Değişiyor mu?
KJ-600’ün yakında hizmete girecek olması, Çin’in ABD’ye meydan okuma kararlılığını net bir biçimde ortaya koyuyor. Uçak, Çin’in erişim engelleme ve alan kontrolü (A2/AD) stratejisine büyük katkı sağlarken, aynı zamanda çok alanlı harekâtlar için erken uyarı, hedef tespiti ve filo koordinasyonu imkânı tanıyor.
E-2D Advanced Hawkeye hâlâ global ölçekte liderliğini korusa da, KJ-600 bu alandaki en ciddi rakip olarak öne çıkıyor. Çin, birden fazla uçak gemisi görev grubunu donatmaya hazırlanırken, KJ-600 bu filoların dijital sinir merkezi olacak.
KJ-600’ün sahaya çıkışı sadece bir teknik başarı değil, aynı zamanda bir jeopolitik mesaj niteliği taşıyor. Çin artık sadece donanma gemileri değil, bu gemilerle birlikte çalışan gelişmiş hava komuta platformlarını da üretip sahada kullanabiliyor.
Pasifik’te güç dengesi yeniden şekillenirken, KJ-600 Çin’in uzun vadeli deniz stratejisini dönüştürmede kilit rol oynayacak. Ve her yeni test uçuşuyla birlikte, Çin gökyüzünde de daha fazla söz sahibi oluyor.
