İnsansız hava araçları (İHA), modern savaş doktrinleri, istihbarat faaliyetleri, sivil uygulamalar ve afet yönetimi gibi geniş bir alanda stratejik önem taşıyor. Bugün, dünyada 30’dan fazla ülke çeşitli sınıflarda drone üretimi gerçekleştiriyor. Ancak yalnızca birkaç ülke yüksek teknoloji sınıfı, uzun menzilli ve vurucu güç barındıran sistemlerde lider konumda bulunuyor.

Bu makalede, küresel İHA üretiminde öne çıkan ülkeleri ve özellikle Türk İHA ekosisteminin detaylı bir analizini bulabilirsiniz.

İHA Üretiminde Dünya Liderleri

ABD

ABD, Predator, Reaper, Avenger ve Global Hawk gibi sistemlerle İHA teknolojisinin temellerini atan ülke.
Öne çıkan noktalar:

• Gelişmiş sensör teknolojileri
• Çok uzun menzilli HALE sınıfı sistemler
• Yapay zekâ ve otonom görev yazılımlarında üstünlük

İsrail

50’den fazla ülkeye İHA ihraç eden nadir ülkelerden.

Çin

Wing Loong, CH-4 ve CH-5 gibi platformlarla Çin, özellikle Afrika, Orta Doğu ve Asya pazarlarında güçlü bir konumda.
Devlet destekli üretim modeli sayesinde geniş ölçekli bir endüstri oluşturmuş durumda.

Rusya

Orion, Lancet ve Forpost sistemleriyle Rusya, özellikle elektronik harp uyumlu kamikaze drone sınıfında son yıllarda çıkış yaptı.

Avrupa’daki İHA Üreticileri

Birleşik Krallık

Protector RG Mk1 ve mini taktik drone programlarıyla İngiltere, NATO’nun önemli üreticilerinden biri.

Fransa

Patroller ve çeşitli taktik İHA projeleriyle Avrupa İHA ekosisteminin dinamik aktörlerinden biri.

İtalya–Almanya–İspanya

Bu ülkeler, MALE sınıfı Eurodrone projesiyle ortak bir Avrupa insansız sistem altyapısı kurmayı amaçlıyor.

Türkiye: Yeni Nesil İHA Teknolojilerinde Küresel Güç

Türkiye, son 10 yılda İHA teknolojilerinde dünyanın en hızlı yükselen ülkelerinden biri hâline geldi. Hem operasyonel başarı hem de ihracat rekorlarıyla Türkiye bugün, ABD ve İsrail’in ardından dünyanın en etkili SİHA üreticileri arasında gösteriliyor.

Aşağıda Türkiye’nin öne çıkan İHA platformları yer alıyor:

Başlıca Türk İHA’ları

Bayraktar TB2

• Taktik sınıfı
• 30’dan fazla ülkeye ihracat
• Küresel başarı hikâyesi hâline gelen operasyonel etkinlik
• Düşük maliyet – yüksek performans dengesi

Bayraktar Akıncı

• Stratejik sınıf SİHA
• 40.000 ft irtifa
• 1,5 ton faydalı yük
• SOM, TÜBİTAK güdümlü mühimmatlar, Çakır, LGK gibi geniş mühimmat yelpazesi
• Radar, elektronik harp ve uydu iletişim kabiliyetleri

Bayraktar Kızılelma (JET Motorlu İnsansız Savaş Uçağı)

• Türkiye’nin en ileri İHA teknolojisi
• Düşük görünürlük (stealth) formu
• Yüksek hız, agresif manevra, kısa pist operasyonu
• Geleceğin MİUS konseptinde öncü

TUSAŞ Anka

• Uzun havada kalışlı MALE sınıfı İHA
• Keşif, gözetleme ve mühimmat entegrasyonlu görevler
• Malezya, Tunus ve Kazakistan dahil ihracatlar

TUSAŞ Aksungur

• Çift motorlu ağır sınıf İHA
• 750 kg faydalı yük
• Deniz devriyesi, SATCOM, torpido taşıma gibi gelişmiş özellikler

Vestel Karayel

• NATO sertifikalarına sahip
• Taktik sınıfı
• Güvenilirlik, düşük maliyet ve ihracat potansiyeli
• Suudi Arabistan tarafından aktif olarak kullanılıyor

Drone ve Mini İHA Platformalrı

Türkiye aynı zamanda taktik ve mini iha sınıfında onlarca yerli çözüm üretiyor:

• STM Kargu (döner kanatlı kamikaze İHA)
• STM Alpagu (sabit kanat kamikaze İHA)
• Aselsan Saka (mikro drone)
• Titra Deli
• ASELSAN Gözcü ailesi

Bu sınıf özellikle sürü drone teknolojisi, kamikaze sistemler ve özerk uçuş yazılımları bakımından hızla gelişiyor.

Türkiye’nin Küresel İHA Başarısının Temel Nedenleri

1. Savaş Alanında Kanıtlanmış Performans

Libya, Karabağ, Ukrayna, Suriye gibi sahalarda Türk İHA’larının performansı dünya medyasında geniş yer buldu.

2. Yüksek Yerli Üretim Oranı

Motor, mühimmat, elektronik, yazılım dahil geniş bir yerli ekosistem.

3. Uygun Maliyet – Etkin Performans Dengesi

Türkiye, ABD ve İsrail’e kıyasla daha ulaşılabilir fiyatlarla yüksek performans sunuyor.

4. Geniş İhracat Ağı

Türk İHA’ları 35’ten fazla ülke tarafından aktif olarak kullanılıyor.

Küresel İHA Ekosistemi Türkiye ile Yeni Bir Boyut Kazanıyor

Dünyada insansız hava aracı üreten ülkelerin sayısı giderek artsa da, gerçek anlamda yüksek teknoloji sınıfı İHA üreten ülkeler hâlâ sınırlı.
Bu ülkeler arasında Türkiye, ABD, İsrail ve Çin gibi devletlerle birlikte artık ilk 4 içinde gösteriliyor.

2026 sonrası, jet motorlu insansız savaş uçakları, sürü drone teknolojisi ve yapay zekâ tabanlı otonom sistemler dünya İHA yarışının belirleyicisi olacak.

Türkiye ise bu yarışta çok güçlü bir konumda ilerliyor.