Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hollanda’nın Lahey kentinde gerçekleştirilen NATO Zirvesi çerçevesinde, ABD Başkanı Donald Trump ile yüz yüze bir görüşme gerçekleştirdi. Bu buluşma, Trump’ın yeniden ABD başkanlığına seçilmesinin ardından iki liderin ilk fiziksel teması oldu.
İsrail ve İran arasında 13 Haziran’da patlak veren gerilim süresince iki kez telefonda görüşen Erdoğan ve Trump, bu kez kapsamlı bir gündemle NATO Zirvesi’nde bir araya geldi.
Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan bilgilendirmeye göre, Erdoğan görüşmede savunma sanayi alanında ABD-Türkiye iş birliğinin ilerletilmesinin her iki ülke için de fayda sağlayacağını belirtti. Erdoğan ayrıca, 100 milyar dolarlık ikili ticaret hedefi doğrultusunda enerji ve savunma alanlarında yatırımların önemine dikkat çekti.
CAATSA Yaptırımları ve F-35 Gündemdeydi
Erdoğan’ın gündeminde, Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemleri nedeniyle uygulanan CAATSA yaptırımları da vardı. Türkiye, bu sistemlerin ilk teslimatını 2019 yılında almış; ardından ABD, Türkiye’yi F-35 savaş uçağı programından çıkarmış ve çeşitli savunma yaptırımları uygulamıştı. Erdoğan, Trump ile yaptığı görüşmede bu yaptırımların kaldırılmasının önemini vurguladı.
Türkiye’nin F-35 programına geri dönme isteğini de dile getirdiği öğrenilen görüşmede, mevcut durumda Türkiye’nin ABD ile 40 adet F-16 tedariki üzerine çalıştığı da hatırlatıldı.
Ortadoğu’daki Gelişmeler ve Gazze
Erdoğan ile Trump, İsrail ile İran arasında varılan kırılgan ateşkesi de masaya yatırdı. Cumhurbaşkanı, bu ateşkesin kalıcı hale gelmesi için uluslararası çabaların sürdürülmesi gerektiğini söyledi. Gazze’de devam eden insani krize de dikkat çeken Erdoğan, bu trajedinin sona erdirilmesinde ABD ile diyalogun önemine işaret etti.
Rusya-Ukrayna Savaşı İçin Barış Çağrısı
Zirvede, Erdoğan ve Trump’ın Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşta barış arayışına yönelik görüş alışverişi yaptığı bildirildi. Erdoğan, İstanbul’da daha önce gerçekleştirilen doğrudan müzakerelerin devamı niteliğinde, üst düzey katılımla yeni bir barış masası kurulması gerektiğini vurguladı. Bu masanın, kendisiyle birlikte Trump, Zelenskiy ve Putin’in katılımıyla toplanması önerisini yineledi.
Erdoğan’ın ABD Ziyareti Gündemde
Görüşmede Erdoğan’ın yakın zamanda ABD’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirmesi olasılığı da ele alındı. Beyaz Saray’dan konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama gelmese de, Erdoğan’ın Trump’ın davetlisi olarak Washington’a gidebileceği belirtiliyor. Aynı şekilde Erdoğan, Ukrayna ve Rusya liderlerinin kabul etmesi durumunda, dörtlü bir görüşmeye İstanbul’un ev sahipliği yapabileceğini de dile getirdi.
NATO ve Savunma Harcamaları
İki lider, NATO’nun caydırıcılık kapasitesinin artırılması için atılabilecek adımları da değerlendirdi. Trump, NATO ülkelerinin savunma harcamalarını artırmaları gerektiğini sıklıkla vurguluyor ve ittifak üyelerinin ABD’ye olan bağımlılıklarını azaltmalarını talep ediyor.
Diplomatik Gelecek ve İş Birliği Vurgusu
Trump, başkanlığı boyunca Türkiye’yi Ortadoğu’da kilit bir partner olarak nitelendirirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile güçlü ilişkilerine vurgu yapıyor. Görüşmenin ardından iki liderin yakın gelecekte yeniden yüz yüze bir araya gelmeleri ihtimal dahilinde görülüyor.
