İsviçre hükümeti, Lockheed Martin üretimi F-35A Lightning II savaş uçaklarının tedarikinde yaşanan yaklaşık 610 milyon dolarlık maliyet artışı nedeniyle satın alınacak uçak sayısını azaltma kararı aldı. Karar, savunma bütçesinin İsviçre halkı tarafından onaylanan üst sınırın aşılmaması amacıyla alındı.
İsviçre, 2020 yılında yapılan referandumla yeni nesil savaş uçağı alımı için 6 milyar İsviçre frangı tutarında bir bütçeyi onaylamış, 2021’de ise bu kapsamda 36 adet F-35A savaş uçağı tercih edilmişti. Ancak son dönemde artan enflasyon, ham madde fiyatları ve tedarik zinciri maliyetleri, başlangıçta öngörülen fiyat çerçevesinin korunmasını mümkün kılmadı.
Yetkililer, ABD tarafının İsviçre’ye ilettiği son bildirimlerde, daha önce dile getirilen “sabit fiyat” yaklaşımının geçerliliğini yitirdiğinin açıkça ifade edildiğini belirtti. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, mevcut bütçe çerçevesi içinde kalabilmek için uçak sayısının düşürülmesi yoluna gidileceği bildirildi. Yeni alım adedine ilişkin net rakam ise henüz açıklanmadı.
İsviçre İlave Bütçe Sağlamayacak
İsviçre Savunma Bakanlığı, hükümetin ilave bütçe talebinde bulunmayacağını ve referandumla kabul edilen mali sınırın korunacağını vurguladı. Bu doğrultuda, F-35 programının bütçeye uyarlanması için ABD makamları ve üretici firma ile teknik ve mali görüşmelerin sürdüğü ifade edildi.
Planlamaya göre F-35A uçaklarının ilk teslimatlarının 2027 yılında başlaması ve teslimat sürecinin 2030’a kadar devam etmesi öngörülüyordu. Yeni kararın teslimat takvimini değiştirip değiştirmeyeceği konusunda ise henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
İsviçre’nin kararı, gelişmiş savaş uçaklarının tedarik süreçlerinde son yıllarda yaşanan küresel maliyet artışlarının savunma projeleri üzerindeki etkisini bir kez daha ortaya koydu. Hükümet, tüm bu gelişmelere rağmen hava savunma kabiliyetlerinin modernizasyonunun planlandığı şekilde sürdürüleceğini belirtiyor.
