Japonya ile Filipinler, bu yıl başında imzalanan Karşılıklı Erişim Anlaşması’nın (RAA) önümüzdeki ay yürürlüğe girmesiyle savunma alanında önemli bir döneme giriyor. 12 Ağustos 2025’te doğrulanan anlaşma, Japon Öz Savunma Kuvvetleri (JSDF) ile Filipinler Silahlı Kuvvetleri’nin (AFP) karşılıklı olarak birbirlerinin topraklarında eğitim, operasyon ve lojistik faaliyetler yürütebilmesine yasal zemin hazırlıyor. Bu anlaşma, Japonya’nın Güneydoğu Asya’daki ilk askerî erişim anlaşması olurken, Filipinler için ABD ve Avustralya’dan sonra üçüncü benzer düzenleme niteliğinde. Her iki ülke de RAA’yı, Güney Çin Denizi’ndeki artan Çin askerî baskısına karşı kritik bir araç olarak görüyor.
Anlaşma; karşılıklı kuvvet konuşlandırmalarına dair yargı yetkisi, askerî teçhizat için gümrük muafiyetleri, mesleki yeterliliklerin tanınması, silah ve gizli belgelerin kullanımına ilişkin kurallar gibi ayrıntılı hükümler içeriyor. Yabancı kuvvetlerin kalıcı üs kurmasını yasaklasa da rotasyonlu konuşlanma ve ortak operasyonlar için önceden teçhizat depolanmasına izin veriyor. Japonya, anlaşma kapsamında deniz karakol uçakları, insani yardım görevlerinde mühendislik birlikleri veya çok taraflı tatbikatlar için amfibi birlikler gönderebilecek. Filipinler ise Japonya’nın gelişmiş eğitim programları, deniz gözetleme kabiliyetleri ve komuta-kontrol sistemlerine erişim sağlayarak birlikte çalışabilirliğini artıracak.
Bu adım, iki ülke arasında son on yılda derinleşen savunma-sanayi iş birliğinin üzerine inşa ediliyor. Japonya, Filipin Sahil Güvenliği’ne 13 devriye gemisi, radar istasyonları ve deniz gözetleme sistemleri tedarik etti. Tokyo, beş adet 97 metre uzunluğunda yeni devriye gemisinin inşası için 500 milyon dolarlık kredi onayladı; bu gemilerden RP Suluan, kısa süre önce Scarborough Sığlığı’nda Çin gemileriyle yaşanan çarpışmada görevdeydi. Ayrıca, altı adet görevden alınmış Hatsuyuki sınıfı muhrip ve birkaç P-3C Orion deniz karakol uçağının Filipin Donanması’na devri için görüşmeler sürüyor.
Ekipman transferlerinin ötesinde, bu iş birliği stratejik planlamacılar, tedarik kurumları ve teknik personel arasında kurumsal güven inşa etti. Savunma sanayi üzerinden gelişen ilişkiler, RAA gibi stratejik anlaşmalara giden yolda gerekli operasyonel uyumu sağladı ve iş birliğini gerçek anlamda bir ittifaka dönüştürdü.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte Japon birliklerinin Subic Körfezi’nde ortak tatbikatlara hazırlanması, Filipin kuvvetlerinin ise Japonya’nın güneybatı adalarında kıyı savunması ve hızlı ada takviyesi odaklı eğitimlere katılması bekleniyor. Filipinler için, anayasal kısıtlamalar altında caydırıcı kapasite geliştirme konusundaki Japon tecrübesi, giderek daha gerginleşen deniz sahasında önemli bir avantaj sağlıyor.
