Japonya, Sri Lanka’ya donanma kullanımına yönelik insansız hava araçları (İHA) sağlayacak 500 milyon yen değerinde bir hibe anlaşması imzaladı. Bu adım, Tokyo’nun Colombo’ya gerçekleştirdiği ilk savunma yardımı olarak kayda geçti ve Hint Okyanusu’ndaki güvenlik gerilimlerinin artışını gözler önüne seriyor.
29 Eylül 2025’te Tokyo’da imzalanan hibe anlaşmasıyla iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir döneme girildi. Japonya’nın Resmî Güvenlik Yardımı (OSA) programı kapsamında yürütülen bu girişim, ekonomik kalkınma yardımının ötesine geçerek ilk defa doğrudan savunma ekipmanı sağlıyor. Anlaşmanın merkezi unsuru, Sri Lanka Donanması’na yaklaşık 10 Japon yapımı İHA’nın teslimi olarak belirlendi.
Sağlanacak dronlar, deniz gözetimi, izleme ve doğal afetlere müdahale görevleri için tasarlandı. Teslim edilecek modeller tam olarak açıklanmasa da, farklı tiplerde yaklaşık 10 sistemin gönderileceği ve Sri Lanka Donanması’nın operasyonel ihtiyaçlarına uyarlanacağı bildiriliyor. Bu İHA’lar, bölgesel deniz alanlarını izleme kapasitesini artıracak, kaçak avcılık ve yasadışı ticaret gibi faaliyetlerle mücadeleye katkı sağlayacak ve doğal afetlerde insani yardım operasyonlarına destek olacak.
OSA programı, Japonya’nın 2023’te başlattığı bir güvenlik yardım mekanizması olup, geleneksel ekonomik yardımdan farklı olarak doğrudan silahlı kuvvetleri hedefliyor. Sri Lanka için bu anlaşma, ekonomik ve siyasi istikrarsızlıkla mücadele eden ülke açısından Tokyo’nun deniz güvenliğine verdiği önemi gösteriyor. Japonya içinse bu, genişleyen güvenlik rolünü pratiğe dökerek, savunma diplomasisini bölgesel istikrar aracı olarak kullanma niyetini gösteriyor.
Japon yapımı İHA’lar, teknik detayları paylaşılmasa da çok yönlü kullanımlarıyla öne çıkıyor. Çin ve ABD’nin sunduğu sistemlerle karşılaştırıldığında, Japon İHA’ları güvenilirlik ve ihracat kontrol standartlarına uygun olacak şekilde tasarlanıyor ve gelişmiş sensör paketlerine erişim imkânı sunabiliyor. Hem gözetleme hem de afet müdahalesi kapasitesi, Hint Okyanusu’nda güvenlik ve insani görevleri birlikte yürüten Sri Lanka Donanması için önemli avantaj sağlıyor.
Stratejik açıdan bu ilk savunma hibesi, Japonya’nın jeopolitik etki alanını yeniden şekillendirme adımı olarak değerlendiriliyor. Hindistan, Çin ve ABD arasında artan rekabetin yaşandığı Hint Okyanusu’nun önemli deniz yolları üzerindeki Sri Lanka, UAV’larla güçlendiriliyor ve Tokyo, bölgedeki istikrara aktif katkı sağlama niyetini gösteriyor. Bu hamle, Çin’in Hambantota liman projeleri üzerinden Sri Lanka’daki etkisini dengelemeye de hizmet ediyor.
Hibe toplamı 500 milyon yen (yaklaşık 3,36 milyon ABD doları) olup, Japonya’nın 2025 mali yılı OSA bütçesinden finanse ediliyor. Sri Lanka ile yapılan bu ilk savunma anlaşması, Tokyo’nun savunma ekipmanı ihracatındaki yeni yaklaşımını ve güvenlik iş birliğinde geldiği aşamayı yansıtıyor. Sri Lanka Donanması açısından ise İHA’lar, gözetim kapasitesini modernize etme ve caydırıcılık gücünü artırma yolunda önemli bir adım teşkil ediyor.
