4 Ağustos 2025’te Kolombiya’da düzenlenen F-Air savunma fuarında ABD merkezli Shield AI firması, yeni nesil insansız hava aracı V-BAT 128’i tanıttı. Kolombiya Donanması’nın bu sistemi sınır gözetimi, uyuşturucu kaçakçılığına karşı mücadele ve zorlu doğa koşullarında istihbarat sağlama amaçlı olarak değerlendirmeye aldığı bildirildi. Etkinlik, Shield AI’nin Kolombiya ve Latin Amerika pazarına stratejik girişini simgelerken, bölge ülkelerinin yapay zekâ destekli sistemlere yönelme eğilimini de gözler önüne serdi.
V-BAT 128, dikey kalkış ve iniş yapabilen (VTOL), kuyruk üzerine iniş-kalkış kabiliyetine sahip, orta sınıf (Grup 3) taktik İHA sınıfında yer alıyor. Pist ya da fırlatma rampası gerektirmemesi, sistemi dar gemi güverteleri, orman açıklıkları ve dağlık arazilerde kullanılabilir kılıyor. Yaklaşık 56.7 kilogram kalkış ağırlığına sahip platform, uzun süreli uçuş ile taşınabilirlik arasında ideal bir denge sunuyor.
Tek silindirli enjeksiyonlu benzinli motorla çalışan V-BAT 128, görev donanımına bağlı olarak 11 saate kadar havada kalabiliyor. 600 kilometre üzeri görüş hattı menziline sahip olan sistem, isteğe bağlı SATCOM desteğiyle uydu üzerinden daha uzun menzilli görevlerde de kullanılabiliyor. 11.3 kg’a kadar faydalı yük taşıyabilen İHA; elektro-optik/kızılötesi kameralar, sentetik açıklıklı radar (SAR), geniş alan görüntüleme sistemleri (WAMI), elektronik istihbarat kitleri (ELINT) ve haberleşme röle sistemleriyle donatılabiliyor.
Sistemin kalbinde ise Shield AI’nin Hivemind adlı yapay zekâ tabanlı uçuş kontrol yazılımı yer alıyor. Bu yazılım sayesinde V-BAT 128, insan müdahalesine gerek kalmadan görev rotasını kendi belirleyebiliyor, GPS sinyali olmayan bölgelerde dahi yolunu bulabiliyor ve birden fazla İHA ile eşgüdümlü görev yapabiliyor. Bu otonom kabiliyetler, elektronik harp tehditlerinin veya zorlu coğrafyanın bulunduğu bölgelerde kritik öneme sahip.
V-BAT 128, daha önce ABD Donanması, Deniz Piyadeleri ve Özel Kuvvetler tarafından çeşitli görevlerde aktif olarak kullanıldı. Sistem; keşif, hedef işaretleme, iletişim köprüsü kurma ve muharebe sahası değerlendirme gibi görevleri başarıyla yerine getirdi. Kolay taşınabilir yer kontrol istasyonu ve iki kişiyle yönetilebilen yapısı, kullanıcı dostu operasyon olanağı sağlıyor.
Kolombiya Savunma Bakanlığı’nın 2024 yılında açıkladığı yeni istihbarat doktrini doğrultusunda, otonom sistemlere yönelme kararı alınmıştı. Donanma, özellikle uyuşturucu rotalarının izlendiği nehir hatları, kıyı bölgeleri ve ekonomik münhasır alan (EEZ) ihlallerini daha etkili takip etmek için yeni nesil insansız sistemleri öncelikli hale getirdi.
V-BAT 128’in tedarik edilmesi durumunda, Kolombiya’nın İHA envanteri ciddi bir teknolojik sıçrama yaşayacak ve bölgenin en ileri insansız hava sistemlerinden birine sahip olacak. Platformun hem konvansiyonel hem de asimetrik tehditlere karşı çok rollü görev yeteneği, ülkenin çok boyutlu güvenlik ihtiyaçlarına cevap verme kapasitesini artıracak.
2025 yılı sonuna doğru sınırlı saha denemeleri ve değerlendirme faaliyetleri başlatılması planlanırken, Shield AI, Kolombiya’nın operasyonel ihtiyaçlarına uygun özelleştirmeler yapmaya hazır olduğunu belirtti. V-BAT 128’in Kolombiya envanterine girmesi, Latin Amerika’da yapay zekâ destekli insansız sistemlerin yükselişinde önemli bir dönüm noktası olabilir.
