Türkiye Cumhuriyeti Donanmasına ait en büyük savaş gemileri olan Gabya sınıfı fırkateynlerimiz hava savunma gemileri olarak donanmamızın envanterine katılmıştı. TCG Muavenet gemimizin “kazara” vurulmasından sonra ilk üç gemi hibe olarak, diğerleri çok düşük maliyetlerle ülkemize satılmak suretiyle verilen gemilerimizdir. Baş kısmında bulunan MK-13 Lançerinden SM-1 hava savunma füzeleri atabilme kapasitesine sahip gemilerimizin alabileceği maksimum füze sayısı 40 adettir. 7 saniyede bir adet füze atabilme hızına sahip gemilerimiz aynı anda 2 adet hedefe angaje olabilmekte ve aydınlatabilmektedir. SM-1 füzeleri klasman olarak Grup-4 mermiler olduğundan aydınlatma sinyaline ihtiyaç duymaktadır. Genel olarak hava savunma füzelerinin hedefe güdümlenebilmesi için aydınlatma sinyaline ihtiyaç duymaktadır. Bu tür mermilerin başlık kısmında bulunan SEEKER (arama) kısmı hedeften yansıyan aydınlatma sinyalini takip ederek hedefi yüksek G kuvvetine rağmen takip edebilmektedir. Hedeften yansıyan sinyali Seeker vasıtasıyla alır ve işlemcileri ile sürekli olarak işler. Merminin hedefle olan mesafesini sürekli ölçer ve 100 yarda mesafe kala kendisini imha ederek hedefin blast (şok dalgası), şarapnel ve yüksek basınç dalgası ile imha edilmesi için gerekli işlemleri uygulayacak donanıma sahip mermilerdir.
8 adet Gabya sınıfı firkateynimizden hava savunma mermisi kapasitesini arttırmak maksadıyla 4 tanesine modernizasyon uygulandı. Gemilerin baş kısmı kesilerek Amerika’dan satın alınan MK-41 VLS (Vertical Launching System) dikey atım sistemi entegre edilerek Havelsan tarafından geliştirilen GENESIS (Gemi Entegre Savaş Sistemleri) konsollarından atış yapılabilecek hale getirildi. Toplam 8 adet Cell (Mermi Hücresi) bulunan MK-41 VLS sistemi ile 32 adet Evolved Sea Sparrow (ESSM) atabilme kapasitesi eklenmiş oldu. Amerikan menşeili VLS sistemlerinde cell kısmında bulunan Launch Sequency biriminin dizaynından kaynaklı 1 cell kullanılamaz durumdadır. Mermi yüklenmeye çalışılırsa ilgili Cell haznesine cihazı ezebilmektedir. Amerikan Destroyerlerinde dahi durum böyledir.
Standart SM-1’in Üretimi Artık Yapılmıyor!
SM-1 mermileri 25 deniz mili (yaklaşık 50 km inbound) ve 80.000 feet irtifaya atış yapabilen mermilerdir. 1980’li yılların teknolojisi ile üretildiği için döneminin en ihtişamlı mermileriydi. Amerika tarafından üretilen SM-1 mermileri halen dünyanın bir çok ülkesi tarafından kullanılmaktadır. Üretimi çok uzun zaman önce durduğu için yedek parça tedariki artık yoktur. Envanterimizde bulunan mermilerin herhangi bir görevde kullanılmasından sonra yerine yenilerini koyamayız çünkü bu mermiler artık üretilmemektedir. MK-13 lançerlerinden SM-2 mermileri de atılabilmektedir. Uzun vadeli modernizasyon ihtiyacı ve SM-2 mermilerin artık kullanım dışına çıkmasından dolayı tercih edilmesi doğru bir karar olmazdı. Amerika tarafından SM-7 mermilerin test edildiği ve yörüngede bulunan atıl pozisyondaki uyduları vurduğu zaten bilinmektedir. Aktif olarak kullandıkları Arleigh Burke sınıfı destroyerlerinde MK-41 VLS sisteminin ATTACK (Saldırı) versiyonunu kullanmaktadır. Geminin başında 64 cell ve kıç sektöründe 64 cell olmak üzere toplam 128 Cell bulunmaktadır. 2 adet cell kullanılamaz olmasına rağmen envanterlerinden çıkarmaya çalıştıkları TOMAHAWK balistik füzelerinde 126 adet taşıyabilmektedir. Lakin yüksek tonaj yaratması ve geminin denge/mukavemetini bozması sebebiyle kısmen yüklenmektedir. Hava savunma mermisi olarak SM-3 Block-IV mermiler kullanmaktadırlar. Saatteki hızı 10.000 km/h olan (saniyede 7 km), aydınlatma sistemine ihtiyaç duymayan, uydudan güdümlenebilen, 1000 deniz mili menzile sahip ve kendi saldırı modlarını kullanabilen mermiler kullanmaktadırlar.
Bağımsız Harekat Kabiliyeti İçin SİPER-1D Stratejik Öneme Sahiptir
Roketsan tarafından geliştirilen MİDLAS (Milli Dikey Atım Sistemi) MK-41 VLS sistemine olan bağımlılığımızı azaltarak milli mermilerimiz kullanılabilmesi imkanını donanmamıza kazandırmıştır. TCG İstanbul fırkateynimizde kullanılan MİDLAS Siper-1D füzesinin atılması imkanını sağlamıştır. Gabya Sınıfı Fırkateynlerimizin baş kısmında bulunan MK-13 lançerleri sökülerek yerlerine MİDLAS sistemi entegre edilmesi önemlidir. MK-13 lançerin altında bulunan cephanelik sistemi söküldüğü zaman özellikle servis kamarası ile birlikte çok büyük bir alan bulunmaktadır. MK-41 VLS ve MK-13 lançer cephaneliklerinin içine çok girmiş bir personelim. Bu nedenle yapılacak modernizasyonun çok kısa sürelerde tamamlanabileceğini öngörebilmekteyim. Sınırlı sayıda mühimmatı kalan MK-13 lançerlerinin uzun overhol süreçlerinde rahatlıkla modernize edilebileceğine inancım yüksektir. TCG İstanbul fırkateynimizde yapılan çalışmanın benzeri Gabya sınıfı fırkateynlerimizde kaynak kesme işlemleri ile yapılabilecektir. Çok geç kalınmadan başlanması önem arz etmektedir.
Hisar olarak başlanılan, sonradan Siper olarak isimlendirilen hava savunma mermilerimizin 150 kilometre mesafeden daha fazla atış yapabilecek yeteneği kazandırması ülkemizin savunmasında önemli rol oynayacaktır. Hassas hedef takibi, yerli sistemlerle kullanılabilmesi, yüksek manevra kabiliyeti, yüksek G kuvvetine dayanması ve yüksek süratli olması gibi birçok özelliği olması Siper mermilerini güncel hava savunma mermileri arasında en iyilerin arasına yerleştirmiştir. İtalya, Fransa, İngiltere ve Amerika gibi bir çok füze üreticisi firmaların artık ülkemizdeki füzelerin gücünü tehdit olarak algılamaktadır. Ülkemizde üretilen füzelerin maliyetinin düşük olması ve teknik destek birimlerimizin sürekli sahada olması sebebiyle, füze üretemeyen ülkeler tarafından başlıca tercih sebebidir. Savunma fuarlarımızın yoğun ilgi görmesi ve milyonlarca dolarlık anlaşmaların imzalanması tesadüf değil.
Donanmamızda özellikle Gabya sınıfı Fırkateynlerimizde 15 yıl atış operatörlüğü yapmış ve canlı ve gerçek hedeflere SM-1 hava savunma mermileri atmış birisi olarak çok daha erken envanterimize girmesini isterdim. Milli bir sistem olması ve milli üretim mermilerin kullanılması inanılmaz bir duygu yaşattı özellikle şahsıma. Atış yapmayı çok isterdim MİDLAS sisteminden. Geliştirilen sistemlerimizin çok fazla olması, prototip aşamasında olan yüzlerce sistemin olması, açıklanmayan ve gizli tutulan yüzlerce projenin sürdürülmesi ülkemizin çok yakın zamanda dünyanın en güçlü ülkeleri arasında yer alacağının en açık göstergesidir.
