Panama, tarihinde ilk kez savaş uçağı tedarik ederek önemli bir adım attı. Brezilyalı uçak üreticisi Embraer, 4 Eylül 2025’te Panama hükümeti ile dört adet A-29 Super Tucano hafif taarruz uçağı için sözleşme imzalandığını duyurdu. Uçaklar, ülkenin deniz ve hava güvenliğinden sorumlu sivil kurumu Servicio Nacional Aeronaval (SENAN) tarafından devriye, keşif ve kritik altyapı koruma görevlerinde kullanılacak.
Bu alım, 1989’da ordunun dağıtılmasının ardından Panama’nın ilk kez muharip kabiliyetli sabit kanatlı platformları envantere katması anlamına geliyor. Yaklaşık 197 milyon dolarlık geniş bir tedarik paketinin parçası olan anlaşma, iki Airbus C-295 nakliye uçağını da kapsıyor. Super Tucano’ların değeri 78 milyon doların üzerinde, C-295’lerin ise 109 milyon dolardan fazla. Bu adımla Panama, Brezilya, Şili, Kolombiya, Ekvador, Paraguay, Uruguay ve Dominik Cumhuriyeti’nden sonra Super Tucano kullanan sekizinci Latin Amerika ülkesi oldu.
Panama hükümeti, satın almanın ülkenin demilitarize güvenlik yapısını değiştirmediğini vurguluyor ve uçakların yalnızca gözetleme, sınır güvenliği, arama-kurtarma ve afet müdahalesi gibi görevlerde kullanılacağını belirtiyor. Yetkililer, bu tedarikin 1980’lerden kalma 14 uçağın yerine geçtiğini ve yıllık 10 milyon doları aşan bakım maliyetlerini azaltmayı amaçladığını ifade ediyor.
Bununla birlikte, anlaşma iç politikada tartışmalara yol açtı. Bazı muhalifler, kaynağın sağlık ve eğitim gibi sosyal alanlara aktarılması gerektiğini savunurken, kararın Panama’nın 1989 sonrası askersizleşme politikasından uzaklaşma ihtimali yaratabileceğini öne sürüyor. Analistler, kararın arka planında Aralık 2024’te ABD ile yaşanan Panama Kanalı gerginliklerinin de etkili olmuş olabileceğini, bu nedenle ülkenin hava güvenliğini güçlendirme ihtiyacı hissettiğini belirtiyor.
A-29 Super Tucano, Pratt & Whitney PT6A-68C motorundan aldığı 1.600 beygir güçle 590 km/sa hıza, sekiz saate kadar havada kalış süresine ve yaklaşık 550 km muharebe menziline sahip. Güçlendirilmiş iniş takımları sayesinde hazırlıksız pistlerden operasyon yapabiliyor. Zırhlı kokpit, gece görüş uyumluluğu, elektro-optik sensörler, iki adet .50 kalibre M3P makineli tüfek ve hassas güdümlü mühimmat entegrasyonu ile çok yönlü bir görev yelpazesi sunuyor.
Yeni alınan C-295’ler ise Panama’ya 1990’lardan bu yana eksik olan orta sınıf hava taşımacılığı kabiliyetini geri kazandıracak. Bu uçaklar; lojistik destek, deniz gözetleme, yangın söndürme ve insani yardım görevlerinde kullanılacak. SENAN’ın mevcut envanterinde bulunan Cessna, Piper, Airbus C-212, DHC-6 Twin Otter ve çeşitli helikopterler muharip kabiliyete sahip değil. Bu yeni platformların envantere girmesiyle Panama’nın sınır güvenliği ve acil durum operasyonlarında esnekliğinin artması bekleniyor.
Hükümet, sürecin Panama’nın sivil güvenlik modelini koruyarak egemenliğini ve ulusal çıkarlarını güvence altına alma stratejisinin bir parçası olduğunu vurguluyor.
