İsrail ile İran arasındaki çatışmalar 12. gününe girerken, ABD Başkanı Donald Trump, iki ülkenin ateşkes konusunda uzlaştığını duyurdu. Ancak ateşkes öncesinde İran’ın düzenlediği füze saldırısında dört kişi yaşamını yitirdi. Bu saldırıda Beerşeba’da bir apartman ciddi şekilde zarar gördü.
Türkiye saatiyle sabah 09.00 sularında İsrail de ateşkesi kabul ettiğini açıkladı. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, 13 Haziran’da başlayan operasyonların “hedeflerine ulaştığı” ve İsrail’e yönelik nükleer ile balistik füze tehdidinin ortadan kaldırıldığı belirtildi.
Trump, anlaşmayı Truth Social adlı sosyal medya platformundan yaptığı açıklamayla kamuoyuna duyurdu. Paylaşımında, ateşkesin uygulanmaya başlanacağı süreci adım adım anlattı:
“İsrail ve İran, kapsamlı bir ateşkes konusunda tam mutabakata vardı. Anlaşmaya göre, her iki taraf belirlenen görevlerini tamamladıktan sonra İran ateşkesi başlatacak, 12 saat sonra ise İsrail uygulamaya geçecek. Böylece, 24 saat içinde 12 günlük savaş resmen sona erecek. Taraflar bu süreçte barışçıl ve saygılı davranmalı.”
Trump, bu savaşın “12 Günlük Savaş” olarak anılması gerektiğini belirterek, çatışmaların uzaması durumunda tüm Orta Doğu’yu tehdit edebileceğini, ancak bu tehlikenin önlendiğini söyledi. Altı saat sonra yaptığı yeni bir paylaşımda ise “Ateşkes yürürlükte, lütfen ihlal etmeyin” ifadelerini kullandı.
Trump daha sonra NBC News’e verdiği demeçte, ilan edilen ateşkesin “süresiz” olduğunu ve herhangi bir zaman sınırlamasının bulunmadığını söyledi.
Amerikan yetkililer ise Trump’ın açıklamalarına ek olarak bazı detaylar paylaştı. Beyaz Saray kaynaklarına göre İsrail, İran’ın saldırılarına son vermesi şartıyla ateşkesi kabul etti. İran tarafı da üst düzey yetkililer aracılığıyla ABD’ye saldırıların devam etmeyeceğini bildirdi.
Trump’ın Netanyahu’yla pazartesi öğleden sonra bir telefon görüşmesi yaptığı, Başkan Yardımcısı JD Vance, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Özel Temsilci Steve Witkoff’un da İran’la iletişim kurduğu öğrenildi. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman El Tani’nin de müzakerelerde önemli bir rol oynadığı ve Katar’daki ABD üssünün hedef alınmasının ardından İran’la temasa geçerek ateşkes teklifini ilettiği bildirildi.
Trump, Katar Emiri’ne yaptığı aramada arabuluculuk için teşekkür etti. Ardından yaptığı başka bir paylaşımda, İsrail ve İran’ın neredeyse aynı anda kendisiyle iletişime geçerek barış istediklerini aktardı.
İran’dan Şartlı Ateşkes Mesajı
İran Dışişleri Bakanı Said Abbas Arakçi, X (eski adıyla Twitter) platformunda yaptığı paylaşımda, İsrail’in yasa dışı saldırılarını durdurması halinde İran’ın da misillemeye devam etmeyeceğini belirtti. Arakçi, İsrail’in saldırılarını Tahran saatiyle sabah 4’e kadar durdurması gerektiğini vurguladı.
“İsrail İran’a savaş ilan etti, biz başlatmadık. Şu anda resmi bir ateşkes anlaşması yok. Ancak İsrail 04.00’e kadar saldırılarına son verirse biz de karşılık vermeyeceğiz” dedi. Arakçi ayrıca askeri operasyonların tamamen durdurulması yönündeki kararın daha sonra verileceğini de ekledi. Ancak bu açıklamadan sonra İran’ın saldırılarına devam ettiği ve sabaha karşı dört füze fırlattığı, bu saldırılarda üç kişinin öldüğü bildirildi.
İran devlet televizyonu IRINN, Katar’daki ABD üssüne yapılan saldırının ardından İsrail’in ateşkesi kabul ettiğini duyurdu. Televizyon sunucusu, Trump’ın İran’a “yalvardığını” öne sürdü. İsrail’den ise henüz resmi bir açıklama gelmedi.
BBC Farsça Servisi’ne konuşan Tahranlılar, sabah 4’ten sonra kentte patlama seslerinin kesildiğini ifade etti.
İran Sağlık Bakanlığı, çatışmalarda yaklaşık 500 kişinin öldüğünü bildirirken, insan hakları grupları bu sayının 950’ye ulaştığını savunuyor. İsrail ise İran saldırılarında 24 vatandaşını kaybettiğini açıkladı.
Trump’ın Tavrında Ani Değişim
BBC Tel Aviv muhabiri Mark Lowen, İsrail’in Arap ülkeleri aracılığıyla İran’a savaşın sonlandırılmasına hazır olduğu mesajını verdiğini söyledi. Netanyahu’nun uzun süren bir çatışma istemediği ve İran’ın İsrail hava savunmasını birkaç kez aşmasının bu kararda etkili olduğu düşünülüyor.
BBC’nin Beyaz Saray muhabiri Bernd Debusmann Jr, Trump’ın İran’ın Katar’daki ABD üssüne yönelik saldırısının ardından daha uzlaşmacı bir tutum sergileyerek ortamı yumuşattığını belirtti. Trump, İran’ın saldırı öncesi bilgi verdiğini ifade ederek “Artık barış zamanı” mesajı paylaştı.
Debusmann’a göre, bir gün önce “İran’da neden rejim değişikliği olmasın?” diyen Trump’ın bu tutumu, dış politikasındaki ani yön değişimlerinin bir örneği.
Vance: İran’ın Nükleer Kapasitesi Yok Edildi
Trump’tan hemen önce konuşan Yardımcısı JD Vance, Fox News’e yaptığı açıklamada İran’ın nükleer altyapısının ABD ve İsrail saldırılarında ağır darbe aldığını ve “artık nükleer silah üretme kapasitesine sahip olmadığını” iddia etti. Vance, İran yeniden böyle bir girişimde bulunursa ABD ordusuyla karşı karşıya kalacağını söyledi.
Trump’ın açıklaması öncesinde İran Meclis Başkanı Muhammed Bekir Kalibaf, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ile işbirliğinin sonlandırılabileceğini açıkladı. Gerekçe olarak ise kurumun tarafsızlıktan uzak olduğunu öne sürdü.
Hava Sahaları Yeniden Açıldı
Katar’daki ABD üssüne yönelik saldırının ardından gerilimin düşmesiyle birlikte, Katar alarma son verdi ve hava sahasını sivil uçuşlara yeniden açtı. Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn de benzer şekilde hava sahalarını uçuşlara açtıklarını duyurdu.
