İsrail ile İran arasındaki ateşkesin sağlanmasının ardından, ABD Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) ait olduğu belirtilen bir istihbarat raporu Amerikan medyasına sızdı. Rapora göre, ABD’nin gerçekleştirdiği saldırılarda İran’ın nükleer altyapısı ciddi biçimde zarar görmedi. Ancak ABD Başkanı Donald Trump, bu iddiaları yalanlayarak İran’daki nükleer tesislerin tamamen yok edildiğini savundu.
ABD ve İsrail, ateşkesin ardından ortak açıklamalarla operasyonlarını büyük bir başarı olarak nitelendirirken, İran’ın nükleer silah geliştirme kapasitesinin ortadan kaldırıldığını iddia etti.
Ancak Pentagon’a ait olduğu ileri sürülen ve medyaya isimsiz kaynaklar aracılığıyla ulaştırılan değerlendirme raporu, bu söylemlerle çelişiyor. Rapora göre, İran’ın yer altındaki nükleer tesisleri büyük ölçüde hasar almadan kurtuldu ve ülkenin nükleer faaliyetlerine birkaç aylık bir ara sonrasında kaldığı yerden devam edebileceği öne sürüldü.
ABD’nin Derin Saldırılarına Rağmen Fordo Tesisine Ulaşılamadı
13 Haziran’da İsrail’in başlattığı saldırılarda özellikle yer altında bulunan uranyum zenginleştirme tesislerine ulaşmakta zorlanılması üzerine ABD devreye girdi. ABD, 60 metre derinliği hedef alabilen özel mühimmatlarla İran’ın nükleer altyapısını hedef aldı. Pentagon’un ilk analizlerine göre, Natanz, Fordo ve İsfahan’daki bazı yüzey hedefleri ve çevresel altyapılar büyük oranda tahrip edildi.
Ancak özellikle Fordo’daki yer altı tesisin ana bölümü saldırılardan büyük oranda etkilenmedi. Medyaya konuşan bazı ABD’li kaynaklar, İran’ın bu saldırılardan yalnızca geçici olarak etkilendiğini ve nükleer programına kısa sürede devam edebileceğini ileri sürdü.
İran, Zenginleştirilmiş Uranyumu Güvenceye Almış
CBS televizyonunun haberine göre, saldırılardan önce İran, zenginleştirilmiş uranyum stoklarını başka bölgelere taşıyarak bu kritik malzemelerin zarar görmesini engelledi.
Beyaz Saray’dan Sert Yalanlama
Sızan bilgiler sonrası Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, söz konusu istihbarat değerlendirmesinin “asılsız ve yanıltıcı” olduğunu söyledi. Raporun, görevde alt seviyede bulunan biri tarafından izinsiz biçimde sızdırıldığını ifade eden Leavitt, Amerikan pilotlarının “görevi başarıyla tamamladığını” vurguladı.
Başkan Trump ise kendi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, medyadaki iddiaların ABD’nin “en başarılı askeri operasyonlarından birini karalamaya yönelik” olduğunu belirterek, “İran’daki nükleer tesisler tamamen yok edildi” açıklamasında bulundu.
Netanyahu: Tehdit Ortadan Kalktı
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, akşam saatlerinde yaptığı televizyon konuşmasında operasyonların başarılı geçtiğini duyurdu. Netanyahu, “İran asla nükleer silaha sahip olamayacak. Ateşkes, İsrail için tarihi bir kazanımdır. Nükleer ve balistik füze tehditlerini bertaraf ettik” ifadelerini kullandı.
İsrail’in Arak, İsfahan ve Natanz’taki tesisleri imha ettiğini; ABD’nin ise Fordo’daki derin yeraltı tesisini hedef aldığını açıkladı.
IAEA’dan Acil Görüşme Talebi
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Genel Sekreteri Rafael Grossi, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’ye bir mektup yazarak acil görüşme talebinde bulundu. Grossi, sorunun diplomatik yollarla çözülmesi için IAEA’nın sahada inceleme yapmasının kritik olduğunu belirtti. Tahran yönetimi ise nükleer silah üretme amacı olmadığını ve programın tamamen barışçıl olduğunu savunmaya devam ediyor.
İsrail’de Hayat Normale Dönüyor
13 Haziran’da çatışmaların başlamasıyla sıkı güvenlik önlemleri uygulanan İsrail’de, ateşkesle birlikte günlük yaşam normale dönmeye başladı. Kapanan okullar ve iş yerleri yeniden açılırken, ülkenin hava sahası ve Tel Aviv havalimanı sivil uçuşlara yeniden açıldı. Gazze sınırı dışındaki bölgelerde eğitim faaliyetleri ve sağlık hizmetleri tekrar hizmet vermeye başladı.
Öte yandan ABD, İsrail’deki personeline yönelik aldığı güvenlik önlemlerini hafiflettiğini ve Kudüs’teki büyükelçiliğini yeniden açacağını duyurdu.
