ABD Donanması’na ait Virginia sınıfı saldırı denizaltısı USS Vermont, Batı Avustralya’daki HMAS Stirling üssünde birkaç haftalık bakım sürecini tamamladı. AUKUS kapsamında Pearl Harbor Deniz Tersanesi tarafından yönlendirilen bu faaliyet, 2027’de başlayacak Submarine Rotational Force West rotasyonları için önemli bir yetenek gösterimi niteliği taşıyor. Aynı zamanda Avustralya’nın gelecekte kendi topraklarında nükleer tahrikli denizaltıları sürdürülebilir şekilde destekleme hedefinin ciddi bir testi olarak değerlendiriliyor.
Çok Uluslu Bakım Ekibi
ABD Donanması ve Avustralyalı savunma yetkilileri, Vermont’un 29 Ekim’de Perth yakınlarındaki HMAS Stirling’e ulaştığını ve geçen yılın deneme faaliyetlerinden daha kapsamlı bir bakım paketini başarıyla tamamladığını doğruladı. Çalışmalar; ABD’li teknisyenlerin, İngiliz uzmanların ve hızla büyüyen Avustralyalı teknik personelin ortak katılımıyla yürütüldü. Bu süreçte nükleer güvenlik protokolleri, bakım iş akışları ve endüstriyel süreçler AUKUS standartlarına göre stres testine tabi tutuldu.
Block IV Özellikleri
USS Vermont, Virginia sınıfının modern Block IV serisinin ilk örneği olarak dikkat çekiyor. Nisan 2020’de teslim edilen ve aynı ay hizmete giren Vermont, Temmuz 2023’te Pearl Harbor-Hickam üssüne konuşlandırıldı. 2025’in ilk yarısında Batı Pasifik’te yedi aylık bir görev icra eden denizaltı, Mart ayında Hawaii’ye dönmüş ve HMAS Stirling’de uygulanan bakım prosedürleri için yakın tarihli operasyonel veri sağlamıştı.
Teknik Kapasite
Virginia sınıfına özgü tasarım unsurları Vermont’un yapısında net şekilde görülüyor:
- Uzunluk: ~115 m
- Genişlik: ~10 m
- Su altı deplasmanı: ~7.900 ton
- Tahrik: S9G nükleer reaktör + pump-jet
- Hizmet ömrü: 33 yıl yakıt ikmali gerektirmeden
Denizaltı 25+ knot hızlara ulaşabiliyor ve düşük akustik iz sayesinde tartışmalı alanlarda uzun devriye kabiliyeti sağlıyor.
Silah ve Sensör Sistemleri
Block IV platformu, her biri altı Tomahawk taşıyabilen iki Virginia Payload Tube ile toplam 12 uzun menzilli seyir füzesi barındırabiliyor.
Ayrıca:
- 4× 533 mm torpido tüpü,
- Mk 48 ağır torpidolar,
- İsteğe bağlı kapsüllenmiş gemisavar mühimmat,
- AN/BYG-1 muharebe sistemi,
- Yay sonar, yanal sonar dizileri ve çekili sonar dizisi,
- Gelişmiş elektronik harp sensörleri,
- Penetrasyonsuz optik gözetleme direği bulunuyor.
Tomahawk Block IV/V füzelerinin düşük irtifa uçuş profilleri ve 1.600 km’yi aşan menzili, AUKUS ortaklarına kıyıya yaklaşmadan kara hedeflerine erişim imkânı veriyor.
Tasarımın Bakıma Etkisi
Block IV denizaltıları, hizmet ömürleri boyunca dört yerine üç büyük revizyon gerektirecek şekilde tasarlandı. Bu sayede daha fazla operasyon süresi elde ediliyor. Ancak bu plan, müttefik üslerinin —özellikle Avustralya’nın— ara bakım süreçlerinde daha büyük sorumluluk üstlenmesini gerektiriyor. Bu nedenle Stirling’deki bakım sürecine Avustralyalı teknisyenlerin dâhil edilmesine özel önem verildi.
Ortak Eğitim ve Hazırlık
Bakım döneminde Pearl Harbor teknisyenleri, Pasifik Filosu’na bağlı bakım personeli, Avustralya Deniz Kuvvetleri Filosu Destek Birimi, Avustralya Denizaltı Ajansı ve yerel sanayi temsilcileri birlikte çalıştı. Yaklaşık 13 Avustralyalı subay ve denizci, mürettebata entegre olarak gerçek zamanlı hata yönetimi, sertifikasyon süreçleri ve nükleer emniyet rutinleri üzerinde eğitim aldı.
AUKUS’un Stratejik Boyutu
AUKUS’un Birinci Ayağı kapsamında ABD ve İngiltere, 2027’den itibaren Batı Avustralya’ya nükleer saldırı denizaltıları döngüsel şekilde konuşlandırmayı planlıyor. 2030’larda ise Avustralya’nın en az üç Virginia sınıfı denizaltıya sahip olması hedefleniyor.
HMAS Stirling’de her başarıyla tamamlanan bakım faaliyeti:
- Avustralya’nın nükleer güvenlik gerekliliklerini karşılayabildiğini,
- Endüstriyel altyapısının geliştiğini,
- ABD ve İngiltere’nin bölgesel stratejilerine entegre olabildiğini
gösteriyor.
Washington ve Londra için ise bu süreç, Hint-Pasifik’te sürekli bir denizaltı varlığı oluşturarak Çin’in bölgedeki etkisine karşı uzun vadeli bir denizaltı mimarisi kurmak anlamına geliyor.
