Amerika Birleşik Devletleri, geçtiğimiz günlerde Pentagon’un verdiği geçici durdurma kararının ardından Ukrayna’ya yönelik belirli silah sevkiyatlarını yeniden başlattı. Çarşamba günü açıklama yapan ABD’li yetkililer, kararın Washington ve Kiev’de kafa karışıklığına neden olduğunu doğruladı.
Yeniden gönderilmeye başlanan silahlar arasında, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı savunmasında kritik rol oynayan 155 mm top mermileri ve hassas güdümlü GMLRS roketleri bulunuyor. İsmini vermeyen yetkililere göre, sevkiyatların ne zaman yeniden başladığı ise henüz net değil.
Geçtiğimiz hafta Savunma Bakanı Pete Hegseth’in talimatıyla uygulanan durdurma kararı, ABD ordusunun silah stoklarını yeniden değerlendirmesi amacıyla alınmıştı. Bu adım sadece Ukrayna ve NATO yetkililerini değil, aynı zamanda ABD Kongresi üyelerini ve Trump yönetimi içindeki Dışişleri Bakanlığı gibi kurumları da hazırlıksız yakaladı. Durdurma kapsamına Patriot füzeleri, Hellfire roketleri, Howitzer mühimmatları ve daha fazlası dahil edildi.
Patriot füzelerinin sevkiyatına yönelik durdurmanın devam edip etmeyeceği henüz belirsizliğini koruyor. Tanesi yaklaşık 4 milyon dolara mal olan bu sistemler yüksek talep görüyor. Geçtiğimiz ay Katar’daki bir ABD üssüne düzenlenen İran füze saldırısında Patriot sistemleri hayati bir savunma rolü üstlenmişti.
Başkan Donald Trump, Pazartesi günü yaptığı açıklamada Ukrayna’ya yönelik savunma amaçlı yardımların süreceğini teyit etti. Ancak kamuoyuna yaptığı açıklamalar, karar alma sürecindeki belirsizlikleri daha da artırdı. Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Bir karar alınacaksa bunu ilk bilen ben olurum. Büyük ihtimalle emri de ben veririm ama şu ana kadar öyle bir şey yapmadım,” dedi. Bir gün önceyse, sevkiyatın durdurulması kararını kimin verdiği sorulduğunda, “Bilmiyorum. Neden sen söylemiyorsun?” yanıtını verdi.
Konuya yakın kaynaklara göre Trump, Pentagon’un bu durdurma kararını Beyaz Saray ile yeterince koordineli bir şekilde yürütmemesinden rahatsız oldu. Ancak Savunma Bakanlığı, Hegseth’in eylemlerinin başkanın yardımları değerlendirmesine ve stokları analiz etmesine olanak tanıyan hükümet genelinde bir çerçevenin parçası olduğunu savundu.
Bu silah sevkiyatı, Rusya’nın Ukrayna üzerindeki hava saldırılarını yoğunlaştırdığı bir dönemde yeniden başladı. Çarşamba günü Ukraynalı yetkililer, savaşın başladığı üç yıldan bu yana bir gecede fırlatılan en fazla insansız hava aracı sayısını bildirdi.
Trump ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yönelik tutumunu sertleştirmiş görünüyor. Salı günkü Kabine toplantısında, Kremlin’in artan saldırılarına atıfla, “Putin insanlara insanca davranmıyor. Çok fazla insan ölüyor. Bu yüzden Ukrayna’ya bazı savunma silahları gönderiyoruz ve bunu ben onayladım,” dedi.
155 mm’lik top mermileri—yaklaşık 60 cm uzunluğunda ve 45 kilo ağırlığında—Ukrayna’nın cephe hattındaki savaşında vazgeçilmez hale geldi. Howitzer sistemleriyle fırlatılan bu mühimmatlar, kullanılan mermi türüne bağlı olarak 20 mile kadar mesafedeki hedefleri vurabiliyor. Bu da onları, düşman hedeflerini güvenli mesafeden imha etmek isteyen kara birlikleri için oldukça değerli kılıyor.
ABD, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgalinden bu yana 155 mm top mermilerinden 3 milyondan fazlasını Ukrayna’ya gönderdi. Aynı zamanda toplamda 67 milyar doların üzerinde askeri yardım sağlayarak, iç siyasi tartışmalara rağmen Ukrayna’ya olan desteğini sürdürüyor.
