İsveç Silahlı Kuvvetleri, Skaraborg Hava Filosu F7 üssünde düzenlenen törenle ilk JAS 39 Gripen E savaş uçağını resmen teslim aldı. Bu gelişme, toplam 60 adetlik Gripen E tedarik programının başlangıcını ve İsveç Hava Kuvvetleri’nin (Flygvapnet) modernizasyon sürecinde önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor.
Gripen E, İsveç’in dağıtık operasyon konseptine uygun olarak geliştirildi. Uçak, kısa sürede pist dışı alanlardan kalkış yapabiliyor ve 10 ila 20 dakika içinde yeniden silah yüklemesi gerçekleştirebiliyor. 98 kN gücündeki GE F414G motoru, artan yakıt kapasitesi ve on harici istasyonuyla platforma daha uzun menzil ve esneklik sağlıyor.
İsveç Savunma Bakanı Pål Jonson, yeni nesil Gripen E’nin gelişmiş elektronik harp sistemleri, yapay zekâ destekli görev yönetimi ve birkaç saat içinde yüklenebilen modüler yazılım güncellemeleri ile donatıldığını belirtti. Bu sayede uçak, değişen tehdit ortamına hızla uyum sağlayabiliyor.
Gripen E’nin sensör paketi, ES-05 Raven AESA radar, Skyward-G IRST (kızılötesi arama ve takip) ve Arexis elektronik harp sistemi ile birleştirilmiş durumda. Bu üçlü sistem, pilotlara hem aktif hem pasif tespit kabiliyeti kazandırarak, radar emisyonu olmadan düşman hedeflerini uzun menzilden algılama imkânı veriyor.
Uçak; Meteor uzun menzilli hava-hava füzesi, IRIS-T kısa menzilli füze ve çeşitli hava-yer mühimmatlarıyla görev yapabiliyor. Açık mimarili aviyonik altyapı sayesinde yeni silah ve sensör sistemleri yazılım güncellemeleriyle kolaylıkla entegre edilebiliyor.
Gripen E’nin radar ve IRST kombinasyonu, Baltık ve Kuzey Kutbu bölgelerinde görev yapan İsveç birliklerine taktiksel esneklik kazandırıyor. Dört uçaklık görev paketlerinde iki uçak “sessiz modda” çalışırken, diğerleri radar kapsaması sağlayarak hedef tespiti yapabiliyor. Bu sayede Meteor füzeleriyle uzun menzilli angajmanlar daha güvenli ve etkili hale geliyor.
İsveç’in Mart 2024’te NATO’ya katılımının ardından, Gripen E’nin hizmete girmesi Kuzey Avrupa hava savunma ağını güçlendiriyor. Yeni uçaklar, Baltık Denizi bölgesinde caydırıcılığı artıracak ve İsveç savunma sanayisinin teknolojik kapasitesini ileriye taşıyacak.
Bu teslimat, İsveç’in kendi savunma endüstrisini desteklerken aynı zamanda NATO’nun entegre hava ve füze savunma mimarisine de modern bir sensör-düğüüm platformu kazandırıyor. Gripen E, yüksek elektronik harp yoğunluklu ortamlarda görev yapabilecek şekilde tasarlanmış, çevik, dayanıklı ve çok rollü bir savaş uçağı olarak hizmete başlıyor.
