ABD Hava Kuvvetleri’ne ait RQ-4B Global Hawk yüksek irtifa keşif uçağı, 25 Ekim’de Karadeniz üzerinde yaklaşık 24 saat süren bir keşif uçuşunun ardından Sicilya’daki Sigonella Hava Üssü’ne geri döndü. Bu uçuş, Washington’un Mayıs ayında yeniden başlattığı uzun süreli istihbarat ve gözetleme (ISR) faaliyetlerinin yaz aylarında sürdürülen operasyonlarına devam niteliği taşıyor.
Uçuş takip kaynaklarının bildirdiğine göre, “FORTE10” çağrı adını kullanan RQ-4B, Kırım’ın batısına ve Romanya kıyılarına paralel rotalarda seyir yaparak, daha önceki devriye hatlarını tekrarladı. Bu görev, yaklaşık 11 ay süren aranın ardından yeniden başlatılan ABD’nin yüksek irtifa uzun süreli (HALE) keşif faaliyetlerinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Northrop Grumman tarafından üretilen RQ-4B Global Hawk, 60.000 feet (18.300 m) irtifaya çıkabilen, 30 saatten uzun havada kalış süresine sahip bir insansız hava aracı. Uçakta, AN/ZPY-2 MP-RTIP AESA radarı, elektro-optik ve kızılötesi sensörler ile sinyal istihbarat sistemleri bulunuyor. Yaklaşık 14,6 ton kalkış ağırlığına ve 39,8 metrelik kanat açıklığına sahip platform, Rolls-Royce AE 3007H (F137) motoruyla çalışıyor ve 310 knot seyir hızına ulaşabiliyor.
Global Hawk, uydu tabanlı iletişim bağlantıları sayesinde anlık veri aktarımı yapabiliyor. Bu da istihbarat bilgilerinin gerçek zamanlı olarak analiz edilmesine ve NATO müttefikleriyle paylaşılmasına olanak tanıyor. Uçağın uzun süreli devriyeleri, Kırım, işgal altındaki doğu Ukrayna ve Rusya kıyı şeridi üzerindeki askeri hareketliliği izleme kapasitesini güçlendiriyor.
2023’ten bu yana, ABD’nin Karadeniz devriye rotaları çatışma riskini azaltmak amacıyla Kırım’dan daha uzak bölgelerde sürdürülüyor. Ancak Global Hawk’ın gelişmiş radar ve sensör menzili, Sevastopol’den Kerç Boğazı’na kadar uzanan geniş bir bölgenin etkin biçimde izlenmesini sağlıyor.
Savunma uzmanlarına göre bu uçuşlar, Rusya’nın füze ve hava savunma hareketlerini gözlemlemek, Ukrayna’ya istihbarat desteği sağlamak ve bölgesel caydırıcılığı güçlendirmek amacı taşıyor. ABD ve NATO, bu faaliyetleri uluslararası hava sahasında yürüttüklerini vurgularken, Moskova’nın olası tepkilerine karşı yasal zeminin net olduğunu belirtiyor.
Uzmanlar, Karadeniz’de yeniden başlayan bu HALE devriyelerinin, müttefiklerin durumsal farkındalığını artırarak bölgesel istikrarı desteklediğini ve caydırıcılığın “gözlem” temelli bir unsuru haline geldiğini ifade ediyor.
