15 Temmuz – 1 Ağustos 2025 tarihleri arasında Avustralya’nın Kuzey Toprakları ve Hint-Pasifik bölgesinin çeşitli noktalarında düzenlenen çok uluslu askeri tatbikat Talisman Sabre 2025 kapsamında, ABD Hava Kuvvetleri pilotları ilk kez Kraliyet Avustralya Hava Kuvvetleri’ne (RAAF) ait F-35A Lightning II savaş uçaklarını uçurdu. Bu tarihi uçuş, 5. nesil savaş uçaklarıyla gerçekleştirilen ilk uluslararası ortak uçuş olma özelliği taşıyor ve müttefik hava kuvvetleri arasındaki birlikte çalışabilirlik açısından önemli bir dönüm noktası niteliğinde.
ABD Hava Kuvvetleri’nden Maj. Justin “Spike” Lennon (48. Avcı Filosu, Avrupa-Afrika Komutanlığı) ve Maj. Colby “Burn” Kluesner (388. Avcı Filosu), RAAF’ın 77. Filosu bünyesinde tam entegre şekilde görev aldı. Simülatör eğitimi ve akademik yeterliliklerini tamamlayan pilotlar, Avustralya F-35A’ları ile görev uçuşları gerçekleştirdi. Bu, ABD ve Avustralya hava kuvvetleri arasında operasyonel uyumun ne kadar ileri seviyeye ulaştığını gösterdi.
Bu iş birliği, 2023 yılında başlatılan RAAF Lightning-X programı sayesinde mümkün oldu. Program, müttefik pilotların Avustralya uçaklarında görev yapabilmesini sağlayacak şekilde tıbbi uygunluk, acil çıkış sistemleri ve insan performansı gibi konularda standartları belirliyor. 77. Filo’dan Yüzbaşı Nicholas Reynolds’a göre, bu yaklaşım farklı ülkelerden gelen pilotların tam taktik uyum içinde görev yapmasına olanak tanıyor.
Tatbikatta Avustralya, konvansiyonel kalkış ve iniş kabiliyetine sahip F-35A filosunu konuşlandırırken; ABD Deniz Piyadeleri ise kısa kalkış ve dikey iniş yapabilen F-35B uçaklarını sahaya sürdü. Her iki varyantın birlikte kullanılması, farklı pist ve üs koşullarında operasyonel esnekliğin test edilmesine olanak sundu.
F-35A, daha fazla iç yakıt kapasitesi ve entegre top sistemiyle hava-hava ve hava-yer görevlerinde üstün performans sağlarken, F-35B dikey kalkış özelliğiyle zorlu ve sınırlı altyapıya sahip bölgelerde kullanım imkânı sunuyor.
Tatbikatta ayrıca Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) ve ABD Deniz Piyade Kolordusu’ndan da pilotlar yer aldı. RAF’tan Yüzbaşı Daniel “Goffy” Goff ve USMC’den Yarbay Johnny “Yardsale” Rose da RAAF’ın eğitim ve operasyonlarına entegre edildi. Tüm pilotlar canlı uçuş öncesinde bir günlük yer eğitimi ve simülasyon sürecinden geçti.
Maj. Lennon, F-35’in ortak kokpit tasarımı ve standart eğitim sistemi sayesinde geçiş sürecinin son derece kolay olduğunu vurguladı: “Uçuş kısmı en kolay olanı çünkü sistemler evrensel. Pilotun Avustralyalı olmadığını sadece telsizden gelen sesten anlayabiliyorsunuz,” dedi.
Bu ilk çok uluslu F-35 ortak uçuşu, 5. nesil savaş uçağı kullanıcıları arasında karşılıklı görev yapabilirliğin normalleştirilmesi yönünde stratejik bir adım olarak görülüyor. Talisman Sabre gibi tatbikatlar, artık sadece caydırıcılık değil, aynı zamanda gerçek zamanlı koalisyon savaş kabiliyetlerinin test edilmesini de amaçlıyor.
