Ukrayna, İran ile İsrail arasındaki çatışmaların, Rusya’nın devam eden işgaline yönelik küresel ilgiyi dağıtarak Moskova’nın savaş kapasitesini güçlendirebileceğinden endişe duyuyor.
İsrail’in geçtiğimiz hafta İran’a düzenlediği yoğun hava harekâtı, Rusya’nın stratejik müttefiki Tahran’ı füze ve insansız hava aracı (İHA) misillemesine zorladı. Bu çatışma, Kremlin’in Ukrayna işgalini finanse eden temel gelir kaynağı olan petrol fiyatlarında artışa yol açtı.
AFP’ye konuşan üst düzey bir Ukraynalı yetkili, “Yüksek petrol fiyatları, Rusya’nın savaş makinesini daha fazla finanse etmesine olanak tanıyor. Bu, Ukrayna için ciddi bir tehdit,” dedi.
Bununla birlikte, Kyiv, Moskova’ya Ukrayna’ya yönelik saldırılar için silah ve lojistik destek sağlayan İran’a karşı İsrail’in operasyonlarını olumlu karşıladı. İsrail’in saldırıları, İran’ın üst düzey askeri yetkililerini hedef alarak Tahran’ın operasyonel kapasitesini zayıflattı ve Rusya’ya sağlayabileceği desteği sınırlandırdı.
Yetkili, “İran, Rusya’nın kilit müttefiki. Onların kayıpları, bizim için avantaj,” diyerek, “İsrail’in operasyonları, küresel güvenlik açısından da önemli bir kazanım,” yorumunda bulundu.
Ancak, Ukrayna, Washington’un ilgisinin ve desteğinin azalmasından kaygı duyuyor. İsrail’in en büyük destekçisi olan ABD’nin Trump yönetimi, güvenlik önceliklerini Ortadoğu ve Asya’ya kaydırarak Avrupa’yı arka planda bıraktığını açıkça belirtti.
İran: Ortak Düşman, Ancak Riskler Büyük
Bu durum, Rus ordusunun cephede ilerlemesi veya hava saldırılarının yoğunlaşması halinde, Ukrayna’nın Beyaz Saray’dan yeterli tepki görememe riskini artırıyor. Zira ABD, Ukrayna krizini giderek bir “Avrupa meselesi” olarak değerlendiriyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ile Trump arasındaki gergin ilişkiler, Kyiv’in Washington’dan daha fazla destek sağlama çabalarını zorlaştırıyor. Zelensky, yakın zamanda yaptığı açıklamada, İran-İsrail savaşının Ukrayna’ya yardımları gölgede bırakabileceğini itiraf etti.
“ABD-İsrail ittifakı elbette güçlü, ancak Ukrayna’ya sağlanan desteğin bu nedenle azalmasını istemiyoruz,” diyen Zelensky, Hamas’ın 7 Ekim 2023’teki saldırısıyla başlayan Gazze savaşını örnek gösterdi. “Bu çatışma, Ukrayna’ya yardımların yavaşlamasına neden olmuştu,” diye ekledi.
Zelensky, bu ayın başında ABD medyasına verdiği demeçte, Ukrayna’nın Rus İHA’larını etkisiz hale getirmek için ihtiyaç duyduğu “20.000” füzenin Ortadoğu’ya yönlendirilebileceği uyarısında bulundu.
Kyiv, Gazze savaşından sonra kendi savunma sanayiini güçlendirmeye odaklandı. Rusya, 2022’deki tam kapsamlı işgalden bu yana, İran yapımı İHA ve füzeler de dahil olmak üzere binlerce mühimmatla Ukrayna’yı hedef aldı. İsrail’in İran’daki üretim tesislerine yönelik saldırıları, bu silahların Rusya’ya transferini engelleyerek Ukrayna’ya dolaylı bir fayda sağladı.
Zelensky, “İran’ın silah üretimi veya Rusya’ya transferinin azalması, Ukrayna’nın lehine,” dedi.
İngiltere Savunma Bakanlığı, İran’ın Rusya’ya silah sevkiyatının, İsrail ile çatışmalar nedeniyle yavaşlayabileceğini belirtti. Ancak, Ortadoğu’daki gerilimin küresel dikkati Ukrayna’dan uzaklaştırarak Moskova’ya avantaj sağlayabileceği uyarısında bulundu.
Bakanlık, sosyal medyada, “Rusya, bu çatışmanın uluslararası ilgiyi Ukrayna savaşından uzaklaştırmasından fayda sağlıyor,” dedi. Moskova, kendi İHA ve füzelerini üretmeye devam ederken, Kuzey Kore’den de mühimmat alıyor.
Ukraynalı askeri analist Sergiy Sternenko, İran’a yönelik saldırıları kutlamakta temkinli olunması gerektiğini savundu. “İran bizim düşmanımız ve en kötüsünü hak ediyor. Ancak Ortadoğu’daki çatışmalar petrol fiyatlarını artırarak Rusya’ya fayda sağlayabilir,” diye yazdı.
