Çin, beşinci nesil hayalet savaş uçağı J-35’in seri üretimine resmi olarak başladı. Bu gelişme, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması’nın (PLAN) üçüncü uçak gemisi olan Type 003 Fujian için özel olarak geliştirilen J-35’in taşıyıcı tabanlı versiyonunu merkezine alan yeni bir deniz havacılığı çağının başlangıcı anlamına geliyor. Bu hamle, Çin’in mavi sularda küresel bir donanma kurma hedefi doğrultusunda en büyük stratejik adımlarından biri olarak değerlendiriliyor.
J-35, halihazırda Liaoning ve Shandong uçak gemilerinde kullanılan J-15’lerin aksine ski-jump (STOBAR) yerine elektromanyetik fırlatma sistemi (EMALS) ile donatılan CATOBAR operasyonları için tasarlandı. Uçak, katlanabilir kanatlar, güçlendirilmiş iniş takımları ve taşıyıcıya iniş için kuyruk kancası gibi platforma özel birçok özellik barındırıyor. Düşük radar izi sağlayan aerodinamik tasarımı, optimize edilmiş motor girişleri ve gövdeye gömülü sensörleriyle gerçek bir beşinci nesil savaş platformu olarak konumlandırılıyor.
Çin’in havacılık sanayii, son on yılda gizlilik teknolojileri alanında kayda değer ilerlemeler kaydetti. J-35’in ilk modelleri WS-13E motorlarıyla test edilirken, seri üretim versiyonlarında daha güçlü ve güvenilir WS-19 motorlarına geçildiği bildiriliyor. Bu motorlar, uçak gemisinden kalkışta daha yüksek taşıma kapasitesi ve daha uzun menzil sağlıyor. Uçak ayrıca iç silah yuvalarında uzun menzilli PL-15 füzeleri, kısa menzilli PL-10 kızılötesi füzeleri ve hassas güdümlü mühimmat taşıyabiliyor. Gelişmiş AESA radar ve F-35’e benzer şekilde çene altına yerleştirilmiş elektro-optik hedefleme sistemi de uçakta yer alıyor.
J-35’in çift motorlu yapısı, deniz operasyonlarında acil durumlar için daha fazla güvenlik sunarken, teorik olarak daha ağır yük taşıma ve daha uzun menzil avantajı sağlıyor. Ancak ABD’nin F-35C platformu hâlen daha ileri düzeyde ağ merkezli harp sistemleri, savaşta kanıtlanmış bakım altyapısı ve operasyonel entegrasyon düzeyine sahip. J-35 hâlâ entegrasyon aşamasında olsa da, mevcut ilerleme seviyesi ABD’ye karşı denge kurma yönünde umut verici sinyaller veriyor.
Uçuş testleri 2021’den bu yana artarken, taşıyıcıya özel gri boyalar, katlanabilir kanatlar ve uyumlu iniş sistemleriyle donatılmış prototiplerin görüntülenmesi, bu savaş uçağının donanma için geliştirildiğinin açık göstergesi oldu. Son sızıntılarda, son üretim standartlarına yakın en az iki J-35’in testlerde kullanıldığı görüldü. Çin kaynakları, yıllık üretimin yaklaşık 50 uçak düzeyine ulaşacağını ve bunun birkaç yıl içinde tam taşıyıcı filoları oluşturabileceğini belirtiyor.
Type 003 Fujian uçak gemisi ise Çin donanmasının teknoloji açısından en büyük sıçramalarından biri. Haziran 2022’de denize indirilen gemi, Çin’in ilk elektromanyetik fırlatma sistemine sahip uçak gemisi olma özelliği taşıyor. Yaklaşık 80.000 tonluk deplasmanıyla Fujian, ağır uçakların kalkışına olanak tanırken, yüksek sortiye dayalı operasyonları da destekliyor. Geminin 60’a kadar hava aracını barındırabileceği tahmin ediliyor; bu filoya J-35 savaş uçakları, KJ-600 erken uyarı uçakları ve helikopterler dâhil olacak. 2024 Mayıs’ında başlayan deniz testlerinin ardından Fujian’ın 2025’in ikinci yarısında tam operasyonel hale gelmesi bekleniyor.
J-35 ile birlikte, Çin ABD’den sonra CATOBAR sistemiyle beşinci nesil hayalet uçakları taşıyabilen ikinci ülke konumuna geliyor. Bu durum, Çin’in Uzak Asya’da uzun menzilli taarruzlar düzenleme, hava üstünlüğü kurma ve derin keşif görevlerini yürütme kapasitesini dramatik biçimde artırıyor.
Bölge ülkeleri açısından bu gelişme önemli bir tehdit olarak görülüyor. Hindistan ve Japonya gibi ülkeler donanma havacılığına ve taşıyıcı yeteneklerine yönelik yatırımlarını artırırken, ABD de bölgedeki deniz devriyelerini ve tatbikatlarını yoğunlaştırarak deniz güvenliğini koruma çabalarını sürdürüyor.
J-35’in tam operasyonel kapasiteye ulaşması ve Fujian’ın resmen göreve başlamasıyla birlikte, Hint-Pasifik deniz dengelerinde yeni bir dönem başlıyor. Bu gelişmeler, Çin’in sadece teknolojik olarak değil, stratejik anlamda da sınırlarının çok ötesine uzanan sert güç projeksiyonu hedeflerinin bir göstergesi olarak okunuyor.
