Dünyanın en tanınmış ve en başarılı V/STOL (Dikey ve Kısa Kalkış ve İniş) savaş uçaklarından biri olan McDonnell Douglas AV-8B Harrier II, havacılık tarihinde ayrıcalıklı bir yere sahip. İngiliz Rolls-Royce Pegasus II motoruyla çalışan ve yüksek manevra kabiliyetiyle hem saldırı hem de keşif görevlerinde uzun yıllar etkin bir şekilde kullanıldı. İlk uçuşunu 1981’de gerçekleştiren AV-8B, esasen 1957’de tasarlanan Hawker P.1127’nin gelişmiş bir devamı olarak kabul ediliyor.
Tarihten Günümüze Uzanan Bir Gelişim Süreci
P.1127’nin ardından 1960’larda Britanya ve ABD ortak finansmanıyla geliştirilen bu platform, RAF ve ABD Deniz Piyadeleri’nin ilgisini çekti. 1970’lerde “Harrier” adıyla kullanıma giren uçak, az sayıda iki kişilik eğitim versiyonuyla da desteklendi. AV-8A’dan AV-8B’ye uzanan süreçte motor, radar ve gece görüş sistemleri gibi kritik teknolojilerde sürekli iyileştirmeler yapıldı.
Kullanıcılar ve Günümüz Durumu
Başlıca kullanıcıları arasında ABD Deniz Piyadeleri, İspanyol Deniz Kuvvetleri, İtalyan Deniz Kuvvetleri (Giuseppe Garibaldi uçak gemisi platformunda) ve İngiliz Kraliyet Donanması ile Kraliyet Hava Kuvvetleri bulunuyor. Harrier II, günümüzde yerini giderek daha modern olan F-35B Lightning II platformlarına bırakıyor. İngiltere ve ABD, uçak gemileri ile amfibi hücum gemilerinde F-35B kullanımına başladı ve Harrier filosunu kademeli olarak yeniliyor.
Teknik Özellikler
| Özellik | Değer |
|---|---|
| Mürettebat | 1 |
| Uzunluk | 14.12 m |
| Yükseklik | 3.55 m |
| Kanat Açıklığı | 9.25 m |
| Kanat Alanı | 22.61 m² |
| Boş Ağırlık | 6,745 kg |
| Yüklü Ağırlık | 10,410 kg |
| Azami Kalkış Ağırlığı | Geleneksel kalkma: 14,000 kg Dikey kalkma: 9,415 kg |
| Motor | 1× Rolls-Royce F402-RR-408 (Mk 107) yönlendirilmiş jet itkili turbofan (96.75 kN) |
| Azami Hız | 0.89 Mach (1,085 km/sa.) deniz seviyesinde |
| Menzil | 2,200 km |
| Tırmanış Hızı | 4,485 m/dak. |
| Kanat Yüklemesi | 460.4 kg/m² |
AV-8B Harrier II’nin Öne Çıkan Özellikleri ve Önemi
Harrier II, benzersiz V/STOL yetenekleri sayesinde geleneksel pistlere ihtiyaç duymadan kalkış ve iniş yapabiliyor. Bu özellik, özellikle uçak gemisi ve amfibi çıkarma gemilerinde stratejik bir avantaj sağlıyor. Motorun ortada konumlandırılması ve çevresindeki hava girişleri, uçak tasarımında aerodinamik verimlilik sunuyor.
Günümüzde Harrier II’nin görevden çekilmesiyle başlayan süreçte, F-35B gibi daha gelişmiş ve çok rollü platformlar ön plana çıkıyor. Ancak Harrier, özellikle savaş uçaklarında dikey kalkış ve iniş konseptinin öncüsü ve en başarılı örneği olarak havacılık tarihindeki yerini koruyor.
