Mil Mi-28, NATO tarafından “Havoc” kod adıyla bilinen, Sovyetler Birliği döneminde geliştirilen ve günümüzde Rusya’nın en önemli taarruz helikopterlerinden biri olan çift pilotlu tanksavar saldırı helikopteridir. Her türlü hava koşulunda, gündüz ve gece operasyonlarına uygun olarak tasarlanan Mi-28, taşıma kabiliyeti olmayan, tamamen taarruz amaçlı optimize edilmiş bir modeldir. Özellikle tank ve zırhlı araçlara karşı etkili olmak üzere geliştirilmiştir.
Gelişim Süreci ve Teknik Özellikler
Mil Mi-28’in geliştirilme süreci, 1970’lerde Mil Mi-24’ün taşıma kapasitesinden ödün vererek daha agresif bir saldırı helikopteri yaratma hedefiyle başladı. 1980’lerde başlayan tasarım çalışmaları sonucunda klasik tek rotor düzenine sahip helikopter, 1982’de ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Ancak Sovyetler Birliği’nin önceliği daha çok Kamov Ka-50’ye verilince Mi-28 gelişim süreci yavaşladı.
1995’te “N” yani gece versiyonu Mi-28N tanıtıldı. Bu model, ana rotorun üzerinde radarla donatılarak gece görevlerinde yüksek performans sağladı. 2006’da ilk seri Mi-28N helikopterleri Rus ordusuna teslim edildi ve Mi-24’ün yerini alması planlandı. Mi-28N, gelişmiş nişan alma sistemleri, zırh koruması ve 30 mm Shipunov otomatik topu ile donatıldı.
Helikopter, iki adet güçlü turboşaft motorla çalışmakta ve burun altına monte edilen topu, çeşitli güdümlü ve güdümsüz roketler ile 9M120 Ataka tanksavar füzeleri gibi etkili silahlarla donatılmıştır. Geniş bir silah yelpazesine sahip Mi-28, hem yer hem hava hedeflerine karşı etkili bir performans sunmaktadır.
Operasyonel Kullanım ve Modernizasyonlar
Rusya, Mi-28N’yi 2006’dan itibaren kullanmaya başladı ve 2015 yılına kadar Mi-24’ü tamamen Mi-28N ile değiştirmeyi hedefledi. Helikopterler, Rusya’nın Suriye iç savaşındaki askeri operasyonlarında aktif olarak görev aldı. Mi-28N, ağır roketler ve güdümlü füzelerle terör örgütlerinin mevzilerine yönelik saldırılarda kullanıldı.
Modernizasyon kapsamında geliştirilen Mi-28NM versiyonu, daha düşük radar izi, artırılmış hız ve menzil, gelişmiş radar ve silah kontrol sistemleriyle dikkat çekiyor. 2019’da Rusya Savunma Bakanlığı ilk Mi-28NM’leri teslim aldı ve 2027’ye kadar yaklaşık 100 adet Mi-28NM tedarik etmeyi planlıyor.

Uluslararası Operatörler ve İhracat
Mi-28’in ihracat versiyonu Mi-28NE, Irak, Cezayir ve Uganda gibi ülkelerde hizmet vermektedir. Irak, 2014 yılında Mi-28NE helikopterlerini aktif savaş operasyonlarında kullandı. Ayrıca Bangladeş ve Kenya gibi ülkelerin de Mi-28 alımları için görüşmeler yaptığı, ancak bazı siparişlerin iptal veya erteleme aşamasında olduğu bilinmektedir.
Hindistan ise Mi-28 yerine AH-64 Apache helikopterlerini tercih etmiş olsa da, Mi-28 modifikasyon talepleriyle ilgilenmiştir. İran’ın da Mi-28 saldırı helikopterlerini ordusuna katma planları bulunmaktadır.
Geleceğe Bakış
Mil Mi-28, Rusya’nın hem yerel hem uluslararası alandaki taarruz helikopteri gücünü simgelemektedir. Yüksek dayanıklılığı, güçlü silah sistemi ve gece-gündüz her koşulda operasyon yapabilme yeteneği ile Mi-28, modern savaş alanlarında etkin bir unsur olmayı sürdürüyor. Özellikle Mi-28NM gibi güncellenmiş versiyonları, önümüzdeki yıllarda Rus askeri gücünün önemli bir parçası olmaya devam edecek.

Mil Mi-28 Teknik Özellikler
Özellik | Değer |
---|---|
Mürettebat | 2 (1 pilot, 1 silah subayı – WSO) |
Uzunluk | 17,01 m (rotorlar hariç) |
Kanat açıklığı | 4,88 m (saplama kanatlar) |
Yükseklik | 3,82 m (rotor kafasının üstü) |
Boş ağırlık | 8.590 kg |
Brüt ağırlık | 10.700 kg |
Maksimum kalkış ağırlığı | 11.500 kg |
Yakıt kapasitesi | 1.337 kg (iç tank) + 445 kg (4x damla tankları) |
Motor | 2 × Klimov VK-2500 turboşaft, 1.636 kW (2.194 hp) her biri |
Ana rotor çapı | 17,2 m |
Maksimum hız | 320 km/sa |
Seyir hızı | 270 km/sa |
Menzil | 435 km (%5 yakıt rezervli) |
Muharebe menzili | 200 km (%5 yakıt rezervli, 10 dakika bekleme) |
Dayanıklılık | 2 saat |
Azami irtifa | 5.700 m |
Hover tavan (OGE) | 3.600 m |
Tırmanma oranı | 136 m/s |
G sınırları | +3 / -0.5 |
Disk yükü | 495 kg/m² |
Güç/kütle oranı | 0,31 kW/kg |
Silah Sistemi
Silah Tipi | Detaylar |
---|---|
Top | 1× 30 mm Shipunov 2A42, 250 mermi, ±110° yatay atış açısı |
Füzeler | 16 × 9M120 Ataka-V tanksavar füzesi (radyo ışını güdümlü) |
Roketler | 40 × S-8 veya 10 × S-13 güdümsüz roket |
Diğer silah podları | 2 × 23 mm GSh-23L UPK-23-250 top podları |
Ek silahlar | 9K121 Vikhr, 9M123 Khrizantema tanksavar füzeleri, LMUR çok amaçlı füze, Igla-V, R-73 hava-hava füzeleri |
Mayın ve bombalar | 2 × KMGU-2 mayın dağıtıcı, çeşitli hava bombaları |