Tupolev Tu-160, Sovyetler Birliği döneminde 1970’lerde geliştirilen ve günümüzde Rusya’nın en önemli stratejik bombardıman uçaklarından biri olarak hizmet veren, “Beyaz Kuğu” lakaplı ağır bombardıman uçağıdır. NATO kod adı “Blackjack” olan bu devasa uçak, değişken geometrili kanatları ve süpersonik hız yapabilme özelliğiyle dikkat çekmektedir. Uzunluğu 54 metreyi bulan Tu-160, Boeing B-52 Stratofortress’ten daha uzun ve hem konvansiyonel hem de nükleer silah taşıma kapasitesine sahiptir.
1987 yılında Sovyet Hava Kuvvetleri envanterine giren Tu-160, Soğuk Savaş’ın son yıllarında Sovyet stratejik bombardıman gücünün zirvesini temsil etti. Ancak Sovyetler Birliği’nin 1991’de dağılması sonrası üretim durdu ve var olan uçaklar Rusya ile Ukrayna arasında bölündü. Rusya 13, Ukrayna ise 19 Tu-160’a sahip oldu. Sonrasında Ukrayna’daki uçakların bir kısmı Rusya’ya satıldı, kalanlar ise Nunn-Lugar Tehdit Azaltma Programı kapsamında imha edildi. Böylece Tu-160 yalnızca Rus Hava-Uzay Kuvvetleri’nin elinde kalan ve uzun menzilli havacılığın temel taşlarından biri olarak varlığını sürdüren bir platform haline geldi.
Tu-160, savaş alanında ilk kez Kasım 2015’te Rusya’nın Suriye’deki askeri operasyonlarında aktif görev aldı. Bu çatışmalarda Kh-101 seyir füzeleriyle hedeflere başarılı hava saldırıları gerçekleştirdi. Ayrıca, Venezuela ve Güney Afrika gibi dünyanın farklı bölgelerine yapılan denizaşırı konuşlandırmalarda da stratejik gücünü gösterdi.
2000’li yıllardan itibaren Tu-160 filosu kapsamlı bir modernizasyon sürecine girdi. Elektronik sistemler başta olmak üzere pek çok alanda yenilikler yapılırken, mevcut uçaklar “Tu-160M” standardına yükseltildi. 2014’te modernize edilen ilk uçak teslim edilirken, 2015 yılında hem yeni üretim Tu-160M’lerin yapılması hem de 16 mevcut uçağın modernizasyonu planlandı. Yeni versiyonlar daha gelişmiş motorlar, silahlar ve aviyonik sistemlerle donatıldı. Ocak 2022’de ilk yeni Tu-160M test uçuşunu gerçekleştirirken, yıl içinde sipariş edilen on uçaktan ikisinin teslim edilmesi hedeflendi.
Teknik Özellikler
- Mürettebat: 4 kişi
- Uzunluk: 54,1 metre
- Yükseklik: 13,10 metre
- Kanat Açıklığı: 35,60 metre (geri süpürülmüş konumda)
- Ağırlık: 275.000 kg
- Servis Tavanı: 14.700 metre
- Maksimum Hız: Mach 2.05
- Motor: 4 × Samara/Trud NK-321 turbofan, her biri 137 kN itiş gücü
- Menzil: 15.000 km
Silahlandırma
- 24 × Kh-15 seyir füzesi
- 12 × Kh-101 seyir füzesi
- 12 × Kh-55 seyir füzesi
Tu-160, ABD’nin B-1 Lancer bombardıman uçağı ile karşılaştırılan, modern stratejik hava gücünün sembollerinden biridir. Rusya için hem caydırıcılık hem de küresel operasyon kapasitesi anlamında vazgeçilmez bir unsur olarak önemini korumaktadır.
