Rusya’nın beşinci nesil savaş uçağı olarak geliştirilen Suhoy Su-57, hava üstünlüğü ve çok görevli saldırı kabiliyetleriyle dikkat çeken modern bir platform olarak öne çıkıyor. Geliştirme sürecindeki teknik zorluklar ve üretim gecikmeleri nedeniyle uzun yıllardır gündemde olan bu uçak, Rusya’nın askeri havacılık alanındaki iddiasını sembolize ediyor.
T-50 ile Başlayan Serüven
Su-57’nin temelleri, PAK FA programı kapsamında geliştirilen T-50 prototipine dayanıyor. İlk uçuşunu 29 Ocak 2010’da gerçekleştiren bu prototip, Rusya’nın Su-27 ve MiG-29 gibi önceki nesil savaş uçaklarının yerini alması için geliştirildi. Uçağın hayalet teknolojisi ile radar izini azaltması, süper seyir hızına ulaşabilmesi ve yüksek manevra kabiliyeti ile dikkat çekmesi hedeflendi.
Uçuş testleri boyunca çeşitli aşamalardan geçen prototipler, elektronik sistemler, AESA radarlar, aviyonik donanımlar ve yeni nesil silah sistemleriyle donatıldı. 2011 yılında gerçekleştirilen MAKS Havacılık Fuarı’nda kamuoyuna tanıtılan Su-57, ileri düzey aerodinamik tasarımı ve vektörel itki kontrollü motorlarıyla fark yarattı.
Zorlu Bir Gelişim Süreci
Uçağın seri üretim aşaması, gerek motor teknolojisindeki eksiklikler gerekse üretim altyapısındaki teknik sıkıntılar nedeniyle birçok kez ertelendi. Öncül üretim aşamasında çeşitli kazalar, motor yangınları ve geciken test süreçleri yaşandı. İlk üretimlerde Su-27 ailesinin yükseltilmiş AL-31F motorları kullanılsa da, ilerleyen süreçte “Izdeliye 30” adlı daha gelişmiş bir motor sistemine geçilmesi planlanıyor.
Tasarım Özellikleri ve Teknik Üstünlükler
Su-57, düşük radar izi sağlayan gövde-kanat bütünleşik tasarımı, kompozit malzeme kullanımı ve gelişmiş sensör entegrasyonu ile öne çıkıyor. Uçak, çoklu AESA radar sistemleri, elektro-optik sensörler, kızılötesi uyarı sistemleri ve elektronik harp yetenekleriyle donatılmış durumda.
İtiş vektörü kontrollü çift turbofan motorları sayesinde Mach 2’ye varan hızlara, 1.500 km süpersonik menzile ve 20.000 metreye kadar tırmanma kabiliyetine sahip olan Su-57, hava-hava ve hava-yer mühimmatlarını hem iç hem dış silah istasyonlarında taşıyabiliyor.
Ayrıca “kobra manevrası” gibi yüksek açılı saldırı hareketlerini gerçekleştirebilen Su-57, özellikle yakın hava muharebelerinde olağanüstü manevra yetenekleri sunuyor.
Silah Sistemleri ve Aviyonikler
Su-57’nin silah portföyünde 30 mm’lik dahili topun yanı sıra çeşitli havadan havaya füzeler (K-77M, K-74M2), havadan yere mühimmatlar (Kh-38M, KAB-250/500) ve anti-gemi füzeleri (Kh-35, Kh-31) bulunuyor. Bu cephane çeşitliliği, Su-57’yi hem klasik hava üstünlüğü görevlerinde hem de stratejik saldırılarda etkin bir platform haline getiriyor.
Uçak ayrıca N036 Byelka AESA radar sistemi, L402 Himalaya elektronik harp donanımı ve 101KS Atoll elektro-optik entegre savunma sistemi ile donatılmış durumda. Bu sistemler hem saldırı hem de savunma açısından uçağa ileri düzeyde taktiksel esneklik kazandırıyor.
Üretim Planı ve Geleceği
Rusya, Su-57’den ilk etapta 78 adet üretmeyi planlıyor. Uzun vadede bu sayının artırılması ve uçağın yeni nesil motorla birlikte tam operasyonel hale getirilmesi bekleniyor. Her ne kadar Hindistan başta ortak üretici olarak projede yer almayı planlasa da, daha sonra anlaşmadan çekilerek program dışı kaldı.
Yaklaşık 35 yıl hizmet süresi öngörülen Su-57, Rusya’nın küresel hava gücünü temsil eden stratejik bir unsur olma iddiasını sürdürüyor. Çin’in J-20 ve ABD’nin F-22 ile F-35 gibi platformlarıyla birlikte dünya havacılık liginde 5. nesil savaş uçakları yarışında yer alan Su-57, hem teknik özellikleri hem de siyasi etkisiyle dikkat çekmeye devam ediyor.
