İstanbul’da düzenlenen IDEF 2025 fuarında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI), dikey kalkış ve iniş (VTOL) kabiliyetine sahip en yeni insansız hava aracını tanıtarak Türkiye’nin İHA alanındaki teknolojik dönüşümünde yeni bir adım attı. Yeni VTOL sistem, sınırlı altyapının bulunduğu bölgelerde uzun süreli keşif ve gözetleme görevlerine olanak sağlayarak, sabit kanatlı sistemlerin menzil avantajını döner kanatlı yapıların iniş-kalkış esnekliğiyle birleştiriyor.
3.1 metre uzunluğa ve 5 metre kanat açıklığına sahip olan platform, 120 kg maksimum kalkış ağırlığıyla 2.5 kg faydalı yük taşıyabiliyor. 60 litrelik yakıt kapasitesiyle 10 saate kadar havada kalabiliyor, 1.300 kilometre menzile ulaşıyor ve 9.000 feet irtifaya kadar tırmanabiliyor. Maksimum hızı 70 knot olan sistem, 100 kilometrelik operasyonel kontrol menziline sahip. Katlanabilir kanat yapısı ve mobil montaj sistemi, aracın sahada kolay taşınmasını ve hızlı şekilde konuşlandırılmasını sağlıyor.
TAI’nin daha önce geliştirdiği ANKA ve AKSUNGUR gibi platformlardan edinilen mühendislik ve saha deneyimiyle geliştirilen bu sistem, özellikle terörle mücadele, sınır güvenliği ve yurtdışı görevlerinde aktif rol oynayacak şekilde tasarlandı. Yeni VTOL İHA, helikopter tipi dronların düşük menzilli yapısı ile büyük İHA’ların pist ihtiyacı arasındaki boşluğu doldurarak, daha çevik bir çözüm sunuyor.
Benzer platformlarla karşılaştırıldığında, örneğin ABD yapımı Martin UAV V-BAT ya da İsrail’in AirMule sistemleriyle, TAI’nin VTOL İHA’sı yakıtla çalışan tahrik sistemiyle daha uzun havada kalış süresi sunuyor. Elektrikli VTOL sistemlerinin menzil kısıtlarını aşan bu yapı, modüler kanat sistemiyle taşımada ve kurulumda büyük avantaj sağlıyor. Karmaşık tiltrotor yapılar yerine, daha sade ve sağlam bir kaldırma-yüksüz uçuş (lift-cruise) konfigürasyonu tercih edilmiş.
Bu yeni sistem, deniz görevleri için küçük gemilerden kalkış yapabilecek kabiliyeti, dağlık sınır bölgelerinde uçuş kolaylığı ve Afrika ile Orta Asya gibi uzak bölgelerde Türk askeri varlığına destek verecek operasyonel esnekliği ile öne çıkıyor. Pist ihtiyacı olmadan görev yapabilmesi, özellikle altyapısı yetersiz veya tehdit altındaki bölgelerde uzun süreli keşif ihtiyacına stratejik çözüm sunuyor.
Henüz resmi bir tedarik sözleşmesi açıklanmasa da, sistemin Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yanı sıra ihracat pazarları için de geliştirildiği değerlendiriliyor. TAI’nin önceki projelerinde olduğu gibi, bu platformun da birkaç yıl içinde hizmete alınması bekleniyor. Özellikle Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya ülkelerinden gelen yoğun İHA talebi göz önüne alındığında, yeni VTOL sistemin yakın zamanda ilk ihracat anlaşmasını imzalaması sürpriz olmayacak.
TAI’nin IDEF 2025’te sahneye çıkardığı bu VTOL İHA, dikey kalkış, uzun havada kalış süresi ve modüler taşıma yapısını birleştirerek Türkiye’nin modern muharebe ortamlarına yönelik çözüm üretme kapasitesini bir kez daha gözler önüne seriyor. Sistem, Türk savunma sanayii için yalnızca teknolojik bir başarı değil; aynı zamanda küresel pazarlarda asimetrik tehditlerle mücadeleye yönelik rekabetçi bir ürün olarak öne çıkıyor.
